Op 15 maart 2023 mogen we naar de stembus voor de verkiezingen voor de Provinciale Staten. De meeste partijen die in Noord-Brabant meedoen hebben hun verkiezingsprogramma bekend gemaakt. Wat hebben zij voor ogen met kunst en cultuur?
De aandacht voor kunst en cultuur loopt sterk uiteen in de verkiezingsprogramma's. BBB is met 31 woorden al klaar als het om cultuur gaat, D66 besteedt er meer dan 1250 woorden aan. Inhoudelijk halen van links tot rechts veel partijen het belang aan van cultuur voor het welzijn van de Brabander, waarbij de termen leefbaarheid en brede welvaart regelmatig genoemd worden.
Voor Forum voor Democratie en JA21 is cultuur belangrijk voor de lokale identiteit, en ook CDA en VVD halen de Brabantse identiteit aan. Het belang van een levendige cultuur voor het vestigingsklimaat wordt zowel door VVD, CDA, PvdA, als D66 onderschreven. VVD ziet graag meer samenwerking met de private sector, en PvdA, GroenLinks en D66 zien mogelijkheden voor een rol voor creatieve denkkracht in andere sectoren en bij maatschappelijke vraagstukken.
In veel verkiezingsprogramma's wordt cultuur samen met sport, erfgoed en vrijetijdseconomie besproken, in lijn met het beleidskader van de provincie. GroenLinks spreekt zich er voor uit dat Cultuur en Erfgoed weer een eigen beleidsterrein wordt, en zowel D66 als GroenLinks pleiten voor een groter budget voor kunst en cultuur. SP, PvdA, PvdD en Lokaal Brabant vermelden een ruime subsidiëring, maar hebben het niet expliciet over het ongedaan maken van bezuinigingen. VVD wil investeren in plaats van subsidiëren. VVD, GroenLinks, PvdA, D66, en Alliantie benoemen allen dat er meer Rijksgelden en Europese subsidies in Brabant terecht moeten komen. PVV en JA21 zijn voor het opheffen van koepel- en uitvoeringsorganisaties.
Toegankelijkheid wordt door veel partijen genoemd als een belangrijk punt, iedereen in Brabant moet deel kunnen nemen aan cultuur. PVV en 50Plus benoemen daarbij specifiek de toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Als het om het culturele aanbod gaat dan pleiten GroenLinks en PvdA voor een divers aanbod, VVD wil dat de burger het aanbod bepaalt, CDA wil vooral dat veel inwoners worden bereikt, en D66 wil ook graag aanbod in de ochtend en middag. Partij voor de Dieren, GroenLinks en D66 vernoemen culturele diversiteit als aandachtspunt, terwijl Forum voor Democratie zich keert tegen diversiteitseisen. GroenLinks, D66 en Volt vernoemen Fair Pay of eerlijke arbeidsvoorwaarden. Alleen Volt noemt duurzaamheid ook als aandachtspunt bij een visie op cultuur.
Hieronder vind je een korte samenvatting per partij, en een link naar het volledige partijprogramma. Wil je meer weten over de plannen van de politiek? Op 15 februari gaan kandidaatstatenleden van 12 partijen in gesprek met de culturele sector bij de bijeenkomst De toekomst van de cultuur in Brabant.
VVD
VVD legt de nadruk op het zelf genereren van omzet door culturele instellingen. Samenwerking met de private sector wordt een voorwaarde voor financiële ondersteuning, en de VVD geeft voorkeur aan investeren in plaats van subsidiëren. Meer Rijks en Europese gelden moeten worden binnengehaald door bundeling van initiatieven.
CDA
CDA legt de nadruk op cultuureducatie en cultuurdeelname. CDA mikt er op dat alle Brabantse kinderen cultuureducatie krijgen doordat alle gemeenten deelnemen aan de landelijke matchingsregeling Cultuureducatie met Kwaliteit. Provinciale organen kunnen een ondersteunende rol vervullen bij het bevorderen van cultuurdeelname en toegankelijkheid. Instellingen die van betekenis zijn voor de culturele infrastructuur krijgen minimaal een vierjarig subsidiecontract (in lijn met het Rijk) met een duidelijke ‘resultaatopdracht’.
SP
SP stelt dat ruime steun aan cultuur geboden is na een periode van kaalslag, zowel voor amateurkunst als vernieuwende experimentele vormen van kunst. Specifiek wordt benoemd het behouden van muziekscholen en bibliotheken, en gratis bezoek aan het Noord-Brabants museum voor scholieren.
D66
D66 stelt dat het budget voor kunst en cultuur moet toenemen tot het oorspronkelijke niveau van 2019. Provinciale regelingen worden verlengd om de kunstsector verder te ontwikkelen en versterken. De nadruk ligt bij het versterken van de culturele infrastructuur op de keten van kunsteducatie en talentontwikkeling tot professionele uitoefening, met speciale aandacht voor werkplaatsen. Uitvoeringsorganisaties als Kunstloc Brabant en Brabant C moeten kunstenaars en de culturele instellingen ondersteunen met lobby en kennis om zo meer geld naar Brabant te halen. D66 onderstreept het belang van Fair Pay.
GroenLinks
GroenLinks wil de geplande bezuinigingen op cultuur van tafel, en het budget mee laten groeien met het aantal inwoners. 90% van de subsidiemiddelen in de cultuursector moet ten goede komen aan makers, kunstenaars en gezelschappen. Er moet meer zekerheid komen voor subsidieontvangers, en een betere afstemming tussen verschillende subsidieverstrekkers. Ook moet er innovatief omgegaan kunnen worden met subsidieverordeningen. GroenLinks wil kunstenaars inzetten om creatief mee te denken over grote transitievraagstukken. Ook diversiteit, toegankelijkheid en fair pay krijgen aandacht.
PVV
PVV ziet cultuur en erfgoed als de basis voor 'goed toeven in Brabant'. Daarbij denkt PVV ten eerste aan amateurkunst, gildes, harmonieën en fanfares, en niet aan 'snobistische koepelorganisaties voor kunst'.
PvdA
PvdA pleit voor behoud van de culturele infrastructuur. Cultuureducatie, broedplaatsen, ateliers en maakplekken moeten een sterk cultureel netwerk vormen. Amateurkunst en de professionele kunsten dienen ondersteund te worden. PvdA wil het bereiken van een groot en divers publiek een belangrijkere factor laten zijn bij de verdeling van provinciale cultuurmiddelen. Samenwerking en matching door de provincie moet er voor zorgen dat er meer Rijksgeld in Brabant landt.
JA21
JA21 wil zich richten op het ondernemend maken van de cultuursector, en Brabant C en Kunstloc Brabant opheffen. De banden met Belgisch Brabant moeten aangehaald worden.
Partij voor de Dieren
Partij voor de Dieren wil ruim middelen vrijmaken voor cultuur, en aandacht voor het ondersteunen van culturele diversiteit.
ChristenUnie / SGP
ChristenUnie / SGP betreurt dat kunsteducatie is wegbezuinigd. Er worden mogelijkheden gezien voor herbestemming van erfgoed, waarbij verbinding gezocht wordt met kunst en cultuur.
Forum voor Democratie
Cultuur is volgens FvD belangrijk voor het versterken van de lokale identiteit tegenover de invloed van globalisering. FvD wil dat er geen duurzaamheids- of diversiteitseisen worden gesteld bij subsidieaanvragen. Culturele subsidies dienen alleen verstrekt te worden aan 'authentieke, lokale organisaties en evenementen, zoals de bloemencorso, kermis of carnaval'.
50Plus
50Plus pleit voor een duidelijk subsidiebeleid. Cultuurbeoefening wordt als belangrijk gezien, en 50Plus wil een gratis museumjaarkaart voor AOW'ers en schoolgaande kinderen.
Lokaal Brabant
Lokaal Brabant pleit voor ruimhartige subsidie voor lokale cultuur. Grote culturele instellingen moeten na een aanloopperiode als ‘ondernemer’ minder afhankelijk zijn van subsidies. Cultuureducatie voor jongeren moet in het onderwijspakket blijven. Er moet een fonds voor vrijwilligerswerk komen om verenigingen te ondersteunen.
Volt
Toegankelijkheid staat voorop bij Volt. Volt pleit voor vaste subsidies voor de culturele sector, en goede arbeidswaarden voor werknemers bij instellingen die subsidie ontvangen. Ook oppert Volt om één dag in de week musea gratis open te stellen voor jeugd en studenten.
BBB
BBB wil het cultuurbeleid eenduidig maken, en subsidies evenredig verdelen over de hele provincie.
Alliantie
Alliantie ziet een belangrijke rol voor de provincie bij het ondersteunen van culturele instellingen met een bovenregionale functie, en instellingen die te groot zijn om door alleen een gemeente ondersteund te worden. Dubbele subsidieprocedures moeten voorkomen worden. De provincie moet zich inzetten voor een eerlijke verdeling van de cultuurgelden over het land.
Jezus Leeft
Jezus Leeft wil cultuuractiviteiten bevorderen en musea subsidiëren.
Zijn er nog partijen die ontbreken?
En die al een verkiezingsprogramma hebben gepubliceerd? Laat het ons weten, dan voegen we het toe aan dit overzicht.
