Toegang tot en deelname aan kunst en cultuur is niet voor iedere jongere in Brabant vanzelfsprekend. Wij zijn van mening dat het wel zo zou moeten zijn. Kunst en cultuur dragen bij aan identiteitsvorming, cognitieve ontwikkeling, stressreductie, zingeving en sociale contacten. En dus aan de mentale gezondheid: een belangrijk thema bij jongeren op dit moment. Kunstloc Brabant heeft als doel om komende jaren de toegankelijkheid van kunst en cultuur voor jongeren (12 tot en met 29 jaar) te vergroten. Op deze projectpagina kun je de gemaakte stappen volgen.
Lees meer over kunst en cultuur voor de mentale gezondheid van jongeren
Rol Kunstloc Brabant
Kunstloc Brabant is de kennis- en uitvoeringsorganisatie voor cultuur in Noord-Brabant. In opdracht van de provincie werken verschillende teams aan het verbeteren van de toegankelijk en het verhogen van de kwaliteit van cultuur. Ook op het gebied van cultuureducatie en cultuurparticipatie. In 2024 en 2025 is er extra aandacht gevraagd voor doelgroepen die nog niet of onvoldoende bereikt worden, waaronder jongeren. Onze opdracht: beter passend en inclusiever cultureel aanbod voor Brabantse jongeren. Maar wat (of wie) is daarvoor nodig?
Werkwijze
Kunstloc Brabant werkt als provinciale instelling niet direct voor jongeren, maar wel voor de (mogelijk)makers (de mensen die met of voor jongeren werken). Hoe kunnen wij vanuit onze rol vorm en invulling geven aan deze opdracht? Het antwoord op deze vraag wilden wij graag met het werkveld van (mogelijk)makers onderzoeken. In september 2023 hebben we een divers netwerk van jongerenwerkers, cultuuraanbieders, docenten, intermediairs, beleidsmedewerkers en makers uitgenodigd om met ons mee te denken over dit vraagstuk. We hebben hierin ook geprobeerd om onze eigen bubbel te vergroten door nieuwe perspectieven en stemmen aan tafel te krijgen. In deze bijeenkomst zijn mooie connecties gemaakt én enkele thema’s naar voren gekomen.
In februari 2024 hebben we de groep (mogelijk)makers wederom uitgenodigd en hen ook gevraagd wie er nog meer aan tafel zou moeten plaatsnemen. In deze sessie hebben we de thema’s verder ingevuld: wat willen we komende jaren bereikt hebben en wat is hier praktisch voor nodig? En wie wil hierin met ons samen optrekken?
In juni 2024 zijn we nogmaals samengekomen met de groep (mogelijk)makers om concreet te kijken naar de invulling van een netwerkbijeenkomst of inspiratiedag.
Hieronder kun je de plannen teruglezen en de concrete resultaten die in 2024 en begin 2025 zijn behaald.
Fotograaf: Josephine Voets
Financiering
Welke mogelijkheden zijn er met betrekking tot financiering van cultuur voor en door jongeren in Brabant? In de sessies hebben we opgehaald dat er een grote behoefte is aan het delen van de diverse financieringsmogelijkheden en begeleiding bij fondsaanvragen voor projecten voor en door jongeren. Jongerenwerkers hebben behoefte aan een centraal kennispunt waar zij actuele kennis over financiering kunnen vinden, zodat het niet verdwijnt bij personeelswisselingen. Ook zouden zij graag wegwijs gemaakt willen worden in de mogelijkheden van financiering. Bij lokale steunpunten en beleidsmedewerkers is er behoefte aan meer inzicht in andere manieren van het inrichten van financiering voor het werkveld.
Wat hebben we gedaan:
- Overzichten maken op onze website met de mogelijkheden tot financiering.
Financiering Cultuureducatie: Financiering voor cultuureducatie in het onderwijs
Financiering Sociaal-Maatschappelijke culturele projecten : Financiering van sociaal-maatschappelijke culturele projecten
Subsidie amateurkunst en cultuurparticipatie: Subsidieregelingen voor amateurkunst & cultuurparticipatie - Bijeenkomsten organiseren met betrekking tot financiering, waarbij dit netwerk ook wordt uitgenodigd. Op 21 mei is er een informatiebijeenkomst over fondsen en op 14 juni een bijeenkomst over financiering van projecten cultuur en sociaal domein op gemeentelijk niveau.
- Actief onze kennis met betrekking tot financiering uitdragen in onze netwerken
- Een training ‘De kunst van het fondsenwerven’ georganiseerd in begin 2025 voor projecten op het snijvlak van cultuur en sociaal domein
Jongerenwerkers
De positie van jongerenwerkers is essentieel en cruciaal. Zij zijn de spil tussen onderwijs, jongeren en cultuuraanbod. Zij zijn de verbinders. We willen hen versterken in hun rol en zorgen dat zij de toegang weten te vinden tot cultuuraanbod en financieringsmogelijkheden. In de klankbordsessies werd duidelijk dat jongerenwerkers de toegang tot kunst en cultuur (en de financiële mogelijkheden) nog niet altijd weten te vinden door gebrek aan kennis, netwerk of vaardigheden. Ook is er behoefte aan versteviging van hun positie en rol, ook richting gemeentes.
Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: jongerenwerkers aan het woord
Wat hebben we gedaan:
- Het verspreiden van informatie over de context waarin jongerenwerkers werkzaam zijn, inclusief de betrokkenheid van cultuur in deze opdrachten
- De opgedane kennis delen met het veld, inclusief beleidsmedewerkers en lokale adviseurs
- Jongerenwerkers uitnodigen voor onze netwerkbijeenkomsten
- Jongerenwerkers uit Noord-Brabant met elkaar verbinden
- Artikel gepubliceerd over jongerenwerk en cultuur
Daimy Coolen
Diversiteit kunstbeoefening
In de klankbordsessies werd duidelijk dat er soms nog weinig zicht is om de diversiteit van cultuurbeoefening door jongeren. Er wordt soms een te nauw begrip van kunst en cultuur gehanteerd door beleidsmedewerkers of lokale adviseurs. In het sociale domein wordt kunst en cultuur nog niet volledig benut, daarom streven we naar een bredere en diverser begrip van kunst en cultuur.
Jongeren en mentaal welzijn: 3 culturele initiatieven uitgelicht
Wat hebben we gedaan?
- Goede voorbeelden verzamelen en delen met betrekking tot de inzet van kunst en cultuur voor en door jongeren
- Adviseren van beleidsadviseurs, lokale ondersteuners en intermediairs met betrekking tot het vergroten van diversiteit kunst en cultuur
- Artikel gepubliceerd met goede voorbeelden uit Brabant
- Video gemaakt door en met jongeren van The Clash over wat cultuur voor hen is
Voortgezet onderwijs
Een eerste kennismaking met kunst en cultuur gebeurt vaak in het onderwijs. Het is daarom belangrijk om te zorgen voor passend en divers aanbod voor jongeren in het voortgezet onderwijs. De positie van kunst en cultuur binnen school staat steeds meer onder druk, bleek ook uit de gesprekken in de klankbordsessies. We blijven ons daarom inzetten om de positie van kunst en cultuur te vergroten. En zorgen voor verbindingen tussen cultuur en jongerenwerk.
Wat hebben we gedaan:
- Door met het verstevigen van de positie van cultuurcoördinatoren in het onderwijs, zodat zij zich binnenschools kunnen blijven inzetten voor kunst en cultuur. Door bijvoorbeeld de training Cultuurcoördinator voortgezet onderwijs die we dit jaar voor de vierde keer hebben georganiseerd
- Binnen CmK intermediairs aansporen om meer richting het VO te gaan bewegen en deze groep niet meer over te slaan en te vergeten.
- Het voortgezet onderwijs én de aandacht voor mentale gezondheid meenemen in de aanvraag voor Cultuureducatie met Kwaliteit 4.
- Artikel gepubliceerd over onderwijs en cultuur
Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: het onderwijs aan het woord
Mbo
Een grote groep jongeren studeert aan het mbo, in onze provincie zijn er 78.367 mbo studenten. De laatste jaren komt er meer aandacht voor kunst en cultuur binnen het mbo. Zo is de Cultuurkaart nu, inclusief budget, beschikbaar voor het mbo. En ook het vak burgerschap biedt mogelijkheden om kunst en cultuur een structurele plek te geven. We willen komende jaren de mogelijkheden tot samenwerking in en voor het mbo verkennen.
Wat hebben we gedaan:
- Het MBO opnemen in onze aanvraag voor Cultuureducatie met Kwaliteit 4
- Starten met verkenning van het werkveld, opbouwen van een netwerk met Brabantse mbo colleges, instellingen, scholen en docenten
- Starten met de eerste pilots waarin mbo scholen samenwerken met culturele instellingen
- Kennispagina gepubliceerd met kansen voor cultuureducatie in het mbo
Daimy Coolen
Inspiratiedag jongeren en cultuur
Op de verschillende thema’s komen diverse uitkomsten, die we graag met het brede netwerk rondom jongeren zouden willen delen. We hebben daarom op donderdag 6 februari 2025 een inspiratiebijeenkomst georganiseerd met als thema jongeren. Deze bijeenkomst is gericht op beleidsadviseurs, lokale adviseurs, cultuurcoördinatoren, intermediairs, jongerenwerkers en cultuuraanbieders. Ook jongeren zelf kregen een prominente rol: nothing about them, without them.
Dit sluit ook aan bij de wens uit de klankbordsessies, waarbij deelnemers het een grote meerwaarde vonden om elkaar te ontmoeten. Er zijn al diverse samenwerkingen ontstaan en we zetten ons in om de verschillende netwerken op elkaar aan te laten sluiten.
De verschillende opbrengsten van de bijeenkomst:
- samenbrengen van verschillende netwerken en professionals: we hebben veel nieuwe professionals ontmoet en er was een grote diversiteit aan deelnemers
- opgedane kennis rondom jongeren en cultuur delen in diverse sessies
- best practices door en voor jongeren laten zien
- aan de slag met vragen en kennis uit de groep in Open Space
We zijn voornemens om in 2025 kleinere bijeenkomsten te organiseren voor het lerend netwerk jongeren en cultuur dat is ontstaan. Deze zullen op verschillende locaties in Brabant plaatsvinden en er zal steeds een andere vraag centraal staan.
Contact
Wil je meer weten over dit onderwerp? Wil je meedenken? Neem contact met ons op.
