Van mime tot aan autobiografische circusvoorstellingen en choreografieën; de nieuwe lichting makers in de podiumkunsten is er klaar voor. Makers Frann Schollaert (22) Fontys Academy of Arts, Dance Arts in Context, Alice Davies (25), Fontys Academy of Arts, Circus and Performance Art, en Trijntje Keijser (19), mbo Theateropleiding Brabant, delen hun ervaringen en toekomstbeeld.
Geschreven door: Simone Vos
“Bij mij kriebelt het altijd om te maken. Maken en bewegen; dat is heel duidelijk voor mij. Ik wil altijd nieuwe ideeën uitproberen en al spelend maken op de vloer”, vertelt Trijntje. “Dat had ik op de middelbare school al; ik had zo veel zin om naast school ook muziek te maken, te tekenen en schrijven. Ik wilde het liefst zo snel mogelijk naar de theateropleiding om daar verder in te gaan. Daarom heb ik voor de mbo-opleiding Theater (ROC en Koning Willem I) in Tilburg gekozen.”
Streetstyle
Ook Frann wist al vroeg dat die met hun liefde voor bewegen en dans verder wilde. Eerst hobbymatig én omdat hun moeder dacht dat die hun energie goed kwijt kon in dansen. “Ik merkte dat het steeds meer een passie was en heb daarom een vooropleiding gedaan in België, waar ik vandaan kom. Ik wilde heel graag verder studeren als danser. Op de Fontys Academy of Arts koos ik voor de richting Contemporary Urban. Later kwam daar choreografie bij. Een hele mooie mix van dansstijlen en zelf creëren”, vertelt die.
“Ik vind de street and clubsstyles heel mooi. Het heeft mij als persoon en danser veel gebracht om me daar meer in te verdiepen. Voor mij is het belangrijk om de cultuur en geschiedenis van street and clubsstyles te leren en te begrijpen. Iedere dinsdagavond was er bij Factorium een jam voor street and clubstyles, dat vond ik altijd heel tof”, zegt Frann.
v.l.n.r. Nathalie Schmidt, Frann Schollaert en Jade van den Hout - Fotografie: Moniek Wijsman
Kwetsbaarheid en kracht op trapeze
Al vanaf haar achtste is Alice gek op circus. Haar favoriet als kind was de trapeze. “Vroeger vond ik de trapeze vooral geweldig omdat ik het fijn vond om daar bovenin te zijn. En mijn docenten zeiden dat ik er goed in was, dus dat is als kind ook een goede motivatie om ermee door te gaan”, lacht ze.
“Nu vind ik het vooral mooi omdat de trapeze voor mij een metafoor is voor heel veel zaken. Kwetsbaarheid en kracht in een; ik hang daar bovenin en de trapeze draagt mijn gewicht. Dat is heel krachtig en intiem. Het staat ook voor onschuld; net als schommelen voor een kind. En voor mij is het ook heel bekend; ik doe dit al mijn hele leven, dus voel me op m’n gemak en kan daardoor verder experimenteren.”
Alice - Fotograaf: Jona Harnischmacher
Literatuur of circus?
De keuze voor de circusopleiding was nog niet meteen een makkelijke voor Alice. “Ik vond Engelse literatuur en kunst ook heel interessant, maar circus zat altijd in mijn achterhoofd. Uiteindelijk ben ik vanuit Londen, waar ik ben opgegroeid, naar Madrid gegaan voor een tweejarige circustraining na de middelbare school”, zegt ze.
“Dat was hard werken, echt atletisch ook. Daar twijfelde ik soms wel of dit het voor mij was, maar na die twee jaar wist ik: de community, de lol en de manier van leven die bij circus hoort, dat past bij mij. Daarna heb ik me bij de bachelor circus and performance arts aangemeld in Tilburg. En ik ben nu exact waar ik moest zijn.”
Alice - Fotograaf: Jona Harnischmacher
Bewustzijn in maken
Dat geldt ook voor Frann; na een zoektocht tijdens de opleiding naar hun eigen handtekening en werkwijze, heeft die nu helder voor ogen waar die heen wil. “Ik wil eigenheid creëren in mijn makerschap. Ik ben me veel meer bewust van wat ik wil en wat ik niet wil. De opleiding was vaak best zwaar, maar ik heb veel gedrevenheid om te blijven groeien. Ik heb geleerd om goed naar mezelf te luisteren, hoe ik me wil neerzetten. Sommige docenten hadden daar een andere visie op, maar ik ben trouw aan mezelf gebleven. Daarom ben ik ook zo blij dat ik choreografie erbij heb gekozen, zo kan ik echt creëren. Ik experimenteer graag met verschillende stijlen, zowel hedendaagse dans als street and club styles. In mijn eigen werk kan ik mijn eigen persoon kwijt”, zegt die.
Ontwikkelen als mens en maker
Tijdens haar opleiding Theater heeft Trijntje ook haar ruimte genomen om zichzelf te ontdekken als maker. “Ik heb me ontwikkeld als mens én als maker. Dat is heel breed, professioneel gezien bijvoorbeeld; hoe sta je op een podium, hoe kijk je? En in de stages die ik heb gelopen heb ik geleerd om echt zelf werk te maken. Dat was zo tof. Ik liep onder meer stage bij 39 Graden Festival en bij Bambie, een mimegezelschap. Bij 39 Graden mocht ik zelf een stuk maken, met een goede vriend van mij”, vertelt ze.
“We hoefden voor onze eindproductie niet zelf een voorstelling te maken, maar dat leek mij wel heel tof. Dus ik heb ‘Herba’ met Ike van de Laar gemaakt, een voorstelling die gaat over een bedrijf dat failliet gaat, maar wel nog werknemers in dienst heeft. Wat doe je dan? Wie ben je zonder baan? Daar gaat het over”, vertelt ze. “Ik vond het heel fijn om deze voorstelling te maken. Ik voelde me gesteund door Podium Bloos (initiatiefnemer van het festival) en het is zo tof dat je nieuwe mensen leert kennen zo.”
Trijntje Keijser
Onderzoek
Aan het afstudeerproject van Frann ging een jaar lang theatraal onderzoek (Broken Bodies Research’) vooraf. “Mijn werk op dit moment is vaak intens en expressief, gefocust op individuele en emotionele ervaringen. De intenties zie je terug in de lichamen en gezichten van de dansers. Ik heb verschillende werken gemaakt waarin ik de labels onderzoek die wij mensen onszelf en anderen opplakken”, zegt die. “Ik speel daarin met de lichten, die gaan aan en uit tijdens de performance. De hele research heb ik samen met de dansers gedaan en met andere mensen uit het werkveld. Dat vind ik heel belangrijk; die samenwerking. Co-creatie is voor mij essentieel.”
Meditatief proces
Ook het eindproject van Alice heeft een flinke onderzoeksperiode gehad, vertelt ze. Haar afstudeerwerk heet ‘Sustained’ en is een herbeleving van de lichamelijke sensaties die ze in de afgelopen jaren voelde. “Je lichaam geeft vaak eerder aan dat je ergens mee zit of vastloopt, dan dat je hoofd het doorheeft. In mijn performance zijn de bewegingen van mijn lichaam heel langzaam, een soort meditatie, om echt even stil te staan in het moment. Juist als je even stilstaat bij emoties en bij hoe je lichaam aanvoelt, dan pas merk je waar je mee moet dealen. Daar ben ik me heel bewust van en dat wil ik laten zien in de performance”, zegt Alice.
Toekomst?
‘Sustained’ is nog niet ‘af’ voor Alice. Ook al heeft ze het gepresenteerd als eindproject voor de opleiding, in de komende jaren wil ze het verder brengen. “Ik mag in oktober op Festival Circolo optreden en daar komt dit stuk zeker terug. Ik blijf het door ontwikkelen, daar is dit werk heel geschikt voor. Daarnaast start ik een residentie aan het einde van het jaar bij het Makershuis Tilburg, dus ik heb genoeg te doen en verder leren. Ik blijf manieren vinden om te laten zien wat circus de maatschappij te bieden heeft.”
Studeren en collectief oprichten
Voor Trijntje starten de directe toekomstplannen na de zomer al, dan begint ze met de hbo-opleiding Performance in Maastricht. “Ik merkte tijdens de opleiding in Tilburg al dat ik meer wilde. Het lijkt me supertof om verder te studeren en daar verder te maken. Een eigen collectief oprichten, dat wil ik in de toekomst ook graag”, zegt ze.
Frann is er zeker van dat die verder gaat in performance; dat is hun grootste passie en drive. “Maar ook het dansen vind ik heel mooi, ik wil graag ook bij anderen in hun werk dansen. En vooral graag samenwerken. Mijn droom is om met een aantal mensen van school een groepje te starten, echt een collectief te vormen. Interdisciplinair lijkt me heel interessant”, vertelt die. “Ik weet nu voor mezelf in ieder geval: ‘Dit is Frann, hier sta ik voor. Van daaruit kan ik verder.”
Op dinsdag 2 juli kreeg Frann Schollaert de Jacques de Leeuw prijs uitgereikt. De jury noemt Frann een waarachtig kunstenaar.
Nieuwe lichting Brabantse kunstenaars
We zetten deze zomer jong Brabants talent, net afgestudeerd, in de spotlight. In elk artikel zoomen we in op een discipline. Eerder publiceerden we al afgestudeerden in de muziek en beeldende kunst . In augustus lichten we nog afgestudeerden design uit.
Simone Vos
Freelance journalist & schrijver+31 6 22 15 14 30
