Cultuureducatie helpt je te ontdekken wie je bent

Janneke is al meer dan tien jaar cultuurcoördinator, eerst bij basisschool de Torenschouw, nu bij de nieuwe fusiebasisschool De Toekomst. Vanuit die rol is ze constant op zoek naar kansen voor haar leerlingen. Janneke: “We zijn ooit met CmK gestart omdat we een project wilden organiseren over twee historische kasteeltorens in onze stad. Dat is ontzettend goed bevallen en zo zijn we door blijven gaan met het programma. We doen heel veel aan cultuur op onze school.” 

Twee keer per week werken de kinderen in de ateliers waar cultuur altijd een vast onderdeel van is. Daarnaast is er ook een vaste cultuurweek. “De bovenbouw maakt dan ook een uitstapje of we nodigen een gastspreker uit in de klas. Daarin blijven we steeds vernieuwen en aansluiten op de actualiteit,” zegt Janneke. Een belangrijk element op De Toekomst is het cultureel zelfportret. “Dit houden we voor elke leerling bij zodat we hun ontwikkeling op het gebied van cultuur inzichtelijk maken. Mirte ondersteunt ons als intermediair bij al deze onderdelen, die samenwerking is ontzettend fijn.”

Doorontwikkeling van onderwijs

Mirte is intermediair in de gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg en Drimmelen. Vanuit die rol ondersteunt ze scholen bij het doorontwikkelen van het cultuuronderwijs. Waar sta je nu? Welke stappen wil je zetten en wat heb je daarvoor nodig? Dat soort vragen komen dan op tafel. Vervolgens biedt ze haar netwerk aan om bepaalde activiteiten mogelijk te kunnen maken. Mirte: “De Toekomst is heel actief bezig met cultuuronderwijs en de leraren maken zich dat echt eigen. Dat vind ik heel sterk.”

De Toekomst is onlangs gefuseerd en nu bezig met een aangepaste visie op cultuur. “Het integreren van cultuur kan alleen een succes worden als het door iedereen gedragen wordt,” vertelt Janneke. “Daar helpt Mirte ons nu heel erg bij. Dat soort dingen kan ik niet in mijn eentje. Het is fijn om af en toe met elkaar te sparren en Mirte trapt af en toe ook op de rem, want soms wil ik te snel gaan. Daarnaast helpt ze ons ook aan waardevolle contacten en ideeën, want die kan ik niet zomaar allemaal uit de lucht plukken.”

Hulp van buitenaf

De druk op het onderwijs is groot en CmK kan daarbij een uitkomst bieden. Janneke: “CmK biedt ons een netwerk, coaching en ook gewoon de middelen om bepaalde dingen te kunnen bekostigen. Sommige kinderen gaan hierdoor voor de eerste keer naar een dans- of theatervoorstelling. Daarnaast zijn er ook bijeenkomsten met coördinatoren van andere scholen, waardoor je met elkaar in contact komt en van elkaar kunt leren. “

Ontdekken wie je bent

Janneke en Mirte hebben beiden een groot hart voor cultuur. “Ik vind het belangrijk dat kinderen niet alleen maar met rekenen en taal bezig zijn, maar ook ontdekken wie ze zijn. Dat is óók goed onderwijs,” aldus Janneke. “Wij als leerkrachten hebben de taak om dat goed voor te leven en kinderen enthousiast te maken voor kunst en cultuur. En het reikt zelfs verder dan dat, want ook ouders en andere familieleden worden enthousiast gemaakt door wat wij met de kinderen ondernemen. Het is altijd super druk als we iets organiseren waarbij de ouders mogen komen kijken. Ik hoop dat, wanneer ik op termijn met pensioen ga, het zo sterk is verweven binnen de visie van de school dat dit doorgezet wordt.”

Cultuur vast onderdeel van goed onderwijs

Mirte is betrokken bij vele scholen in haar regio’s. De visie op cultuureducatie verschilt enorm per school. Mirte: “Er zijn scholen die een hele duidelijke keuze maken voor goed cultuuronderwijs en daar tijd in investeren, maar er zijn ook scholen die dat niet doen. Er ligt veel nadruk op de basisvaardigheden, maar onderwijs is meer dan dat. Binnen het onderwijs werk je aan een brede basis van kennis, aan socialisatie en persoonlijke ontwikkeling. Hoe kun je alles aan elkaar verbinden en ervoor zorgen dat het elkaar verrijkt? Volgens mij moeten we daar meer bij stilstaan. Cultuur is niet iets extra’s of alleen iets ‘leuks’, het is gewoon een onderdeel van goed onderwijs.”

De toekomst

“We willen eerst deze fusie goed voltooien, dat is de eerste stap. En daarna heb ik de wens om de ateliers uit te breiden en meer met kunstzinnige vorming te gaan doen,” vertelt Janneke als we het over de toekomst hebben. “Ook is diversiteit en inclusie een belangrijk punt op de agenda, want er zitten ontzettend veel nationaliteiten op onze school. Ik hoop ook dat we het cultureel zelfportret nog lang kunnen blijven gebruiken, want het is ontzettend waardevol om de ontwikkeling van leerlingen op die manier in beeld te brengen. Als je wilt dat cultuuronderwijs serieus genomen wordt, moet je aan kinderen en ouders laten zien dat je daar een leerlijn in hebt en de ontwikkeling echt kunt volgen. Alleen zo kun je zien wat leerlingen nodig hebben en hen zoveel mogelijk kansen bieden.”