KunstUnlocked 3: Dwars Verbinden - De opbrengsten

Dertien 2de jaars ArtCoDe van Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg werken de komende maanden aan een echte kunstopdracht in de openbare ruimte: een concept ontwerpen voor Kaapstad – City Hacks & Art Take-overs.

Deze kunstvoucher van de Van Gogh Nationaal Park Academie kreeg een bijzondere bestemming.

9 workshops, een keynote, netwerkplein en natuurlijk ZegMaarFornuis. Hier vind je een samenvatting van de deelbare opbrengsten van deze dag.

Jouw werk in de openbare ruimte. Dat vraagt om goede samenwerking met de opdrachtgevers. Waaraan moet je denken? Wij geven je handvatten.

Het Carefull netwerk is er voor mensen die werken op het snijvlak van kunst, zorg en welzijn om elkaar te inspireren en samenwerkingen tot stand te brengen.

Wat is de kracht van samen cultuur maken en wat doet het verenigingsleven voor de lokale gemeenschap?

Kunstloc Brabant is door de gemeente Gilze en Rijen gevraagd kunstenaars voor te dragen om een ontwerp te maken voor het dorp Rijen.

Tijdens de Dutch Design Week werden de vijf winnende ontwerpen voor de Design Challenge gepresenteerd.

Het eerste bordje van papierpulp en lokale reststromen werd gebakken door de winnares van de BrabanDISH Kunstopdracht.

Wat gebeurt er als je landschapsarchitecten, een kok, kweker, ontwerpers en kunstenaars samenbrengt in een ontwerpwedstrijd?

Inspirerende verhalen en infographics over de staat van de culturele sector in Noord-Brabant.

Twee ontwerpteams delen hun proces en concept voor de Design Challenge Ondersteboven van Water in de Henriëttewaard.

Met de routekaart stadsnatuur willen Breda en Kunstloc Brabant bewoners en professionals actief betrekken bij de ontwikkeling van stadsgroen.

Hoe festival Kaapstad en de Lustwarande je anders laten kijken naar een vertrouwde omgeving.

Stichting Laudio ontwikkelde de klankenkast Meral, speciaal voor Turkse bewoners van zorginstelling Lâle in Oosterhout.

Nele Vandeneede, Manon Jeuken en Marijke Remmers zijn geselecteerd om hun ideeën verder uit te werken voor De Kunstopdracht 2024.

Vijf ontwerpteams hebben hun visie verder uitgewerkt in innovatieve, klimaatbestendige en creatieve ontwerpen die tot de verbeelding spreken. 

Tijdens midzomernacht werd Zonnewijzer feestelijk onthuld. Kunstloc Brabant begeleidde de gemeentelijke werkgroep rondom dit project.

Walnotenboom en rode kool als grondstoffen voor verfmateriaal op 't Klein Laar.

Een bijzonder kunstwerk krijgt duizend jaar de tijd om zich te ontwikkelen: Eenwoud.

Na drie intensieve dagen vol workshops en een pitch voor de opdrachtgever zijn de drie winnaars bekend: Nele Vandeneede, Marijke Remmers en Manon Jeuken

Adviseur Atty Bax begeleidt GGZ Oost Brabant in Boekel bij maken van een kunstroute. Op 13 juni 2024 wordt het eerste kunstwerk onthuld.

Poppodium Phoenix in Breda wil jongeren zelfvertrouwen geven en kansen bieden door middel van muziek.

Makers Karen Ebert en Melanie Pardoel produceerden de documentaire ‘Zicht’, na een vraag vanuit Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland.

Talentontwikkelingstraject voor jonge makers die willen werken in het publieke domein. Één van hen krijgt de ontwerpopdracht BrabanDish.

Ben jij een startende (Bourgondische) maker en heb je ambitie om werk te realiseren in opdracht? Schrijf je nu in voor de culinaire kunstopdracht 2024 ‘BrabanDish’.

Vier deelnemers die met de kunstvouchers werken, aan het woord over hun projecten en de toekomst ervan.

Een vijfkoppige jury heeft uit 44 inzendingen de 5 winnende teams geselecteerd voor de Design Challenge Henriëttewaard.

Hoe helpen verbeeldingskracht en creativiteit bij het verduurzamen van organisaties en de openbare ruimte?

De keramische creatie van Bobbi Cleij heeft een plek gekregen in Breda als resultaat van De Kunstopdracht.

Stedelijk Museum Breda, de gemeente en Breda Marketing vertellen samen het verhaal van de familie (Oranje-)Nassau.

Bobbi Cleij won De Kunstopdracht van Kunstloc Brabant. Haar ontwerp wordt 23 maart in Breda onthuld.

In gesprek met Floris Alkemade, de juryvoorzitter van de design challenge.

Kunstenaars geven een persoonlijke invulling aan het rouwproces.

Een laagdrempelige expositie van amateurfotografen.

Drie deelnemers ontvingen een kunstvoucher om met een kunstenaar hun plannen in Van Gogh NP te realiseren.

Duik in de challenge en verbeeld de toekomst van water en erfgoed!  

Blind Walls Gallery in Breda toont de waarde van street art.

Adviseur Atty Bax blogt over de preventieve waarde van kunst voor onze gezondheid.

Een gesprek tussen Jos van der Horst, gedeputeerde Energie en Cultuur in Noord-Brabant en kunstenaar Sjaak Langenberg.

Kunstloc stimuleert deelnemers aan de Van Gogh Nationaal Park Academie om een kunstenaar in te zetten.

ArtCoDe studenten werken bij Studio Public Space aan een kunstopdracht in de openbare ruimte.

Theater De Lievekamp is er vóór en dóór je hele stad!

Drie makers vertellen hoe ze illustraties en fotografie gebruiken om gevoelens en verhalen rondom rouw uit te drukken.

Hoe maak je meer impact op klimaatvraagstukken met creatieve ontwerpkracht?

Choreografisch platform Corpo Máquina maakt kunst en dans toegankelijker voor iedereen.

Vier zakelijk leiders komen met tips over duurzaamheid tijdens de opleiding Leiderschap in Cultuur (LinC).

Wil je jouw culturele organisatie verduurzamen? Met deze infographic kun je direct zien waar je kunt beginnen.

Kunstloc stimuleert samenwerkingen tussen de cultuur, zorg- en welzijnssector. We willen dat meer mensen profiteren van een positieve gezondheid.

Klimaatvraagstukken vragen om een gezamenlijke aanpak waarbij creativiteit niet mag ontbreken. Hóe pak je dat aan?

Een magazine met opvallende en inspirerende verhalen over kunst & cultuur in Brabant.

Met de routekaart stadsnatuur willen Tilburg en Kunstloc Brabant bewoners en professionals prikkelen zelf nog actiever in te springen op de ontwikkeling van stadsgroen.

Lisa Habets onderzoekt het verleden van haar Indische voorouders. Voor MESTmag sprak ze met Kim Pattiruhu, Yda Sinay en Storm Boender.

Cultuur kan bijdragen aan de positieve gezondheid van mensen met dementie. Wat wordt er al aangeboden voor mensen met dementie?

Hetfeld ontwierp een eerbetoon aan de man die de regio Eindhoven heeft gevormd tot wat hij nu is.

De fiets- en wandelroute-app Brabant Vertelt is officieel overgedragen aan VisitBrabant Routebureau.

Kunstenaar Andreas Hetfeld maakte een monument voor Gerard Philips in opdracht van Philips Nederland. Kunstloc adviseerde bij de opdrachtomschrijving en begeleidde mede het kunstproject.

Mounir Samuel schrijft over hoe kunst- en cultuurinstellingen een positieve bijdrage kunnen leveren aan de grote sociale vraagstukken van deze tijd.

Wat gebeurt er op het gebied van kunst en zorg buiten Brabant? Deze keer: het HeArt Project bij de polikliniek Hart+Vaat Centrum van het Maastricht Universitair Medisch Centrum.

Wat gebeurt er op het gebied van kunst en zorg buiten Brabant? Deze keer: Kunst op Recept in Middelburg & Dans op recept in Leeuwarden.

Hoe zet je film en documentaire in het sociale domein in? Welke mogelijkheden en kansen zijn er voor filmmakers?

Voor doven en slechthorenden zijn er steeds meer initiatieven die (podium)kunsten toegankelijk maken. Vooral bij dans is er nog een wereld te winnen.

In vier portretten vier jongeren aan het woord over wat kunst en cultuur voor hen betekent, in dit portret: Boris de Leijer.

Wat gebeurt er op het gebied van kunst en zorg buiten Brabant? Deze keer: zorginstelling Cordaan in Amsterdam die een Ambulant Kunstteam opzette.

Dwarsfluitdocent Odette vertelt over de muziekbeleving die ze gaf op een afdeling psychogeriatrie bij Thebe Elisabeth in Goirle.

Industrieel ontwerpers zetten de persoon centraal en wat ze voor diegene kunnen betekenen.

Liesbeth Jans blogt over verkenningen en veranderingen

Ons land kent steeds meer nieuwkomers. Hoe is het om een volledig nieuw leven op te moeten bouwen in Nederland? En wat kan kunst hierin betekenen?

De toekomst van de bouw: biobased materialen. Rik Maarsen, Klarenbeek & Dros en Jeroen Doorenweerd zetten in Brabant stappen in de goede richting.

Het gedicht dat stadsdichter Doeko L. in opdracht van de gemeente Den Bosch schreef voor de Bossche Spoorzone is onthuld.

In vier portretten vier jongeren aan het woord over wat kunst en cultuur voor hen betekent, in dit portret: Job Stokkermans.

Acht gemeenten van Metropoolregio Eindhoven ondertekenen het Manifest Klimaatcorridor A67 en onderstrepen het belang van verbeelding.

Met de kunstvoucher kunnen kunstenaars ingezet worden om bij te dragen aan de ambities van het Van Gogh Nationaal Park.

Ontwerp van een geluidswering langs de A67 bij de Strabrechtse Heide als aanjager voor ruimtelijke opgaves.

Adviseur Atty Bax blogt over de inspirerende voorbeelden die voorbijkwamen op de Conferentie Culture & Mental Health.

In vier portretten vier jongeren aan het woord over wat kunst en cultuur voor hen betekent, in dit portret: Ira Louwe.

Liesbeth Jans blogt over de onderzoeksresultaten van Op Verkenning - de klimaatcrisis.

Felipe van Laar, Bobbi Cleij en Fenna Koot zijn gekozen om een schetsontwerp te creëren voor een permanent kunstwerk in het Bredase Boeimeerpark.

Vloeistof, Paleis voor Volksvlijt en Pop Up Cinema over kunst op bijzondere plekken.

Rensz Gorisse, Anneke Wijn en Laura Hoeksema zien het effect van kunst op mensen met dementie.

Hoe kan kunst de aanjager zijn voor duurzame landschapsvernieuwing? Dat bespraken we tijdens het Energiefestival 2022.

Jonge makers die willen werken in het publieke domein nemen deel aan dit talentontwikkelingstraject. Één van hen krijgt de opdracht een permanent kunstwerk te realiseren in stadspark van Breda.

Charlotte Hopmans blogt over hoe we samen tot een duurzame toekomst kunnen komen.

Dit najaar besteden we extra aandacht aan klimaatverandering. Adviseur Liesbeth Jans licht een aantal programma-onderdelen uit.

Eline Kouwenberg is medeorganisator van inclusief Bredaas festival: SameSame.

Elsa van Dam bepleit een nieuw klimaatverhaal met oog voor urgentie en verbondenheid tussen mens en natuur.

Drie exposanten van de expositie STAD = NATUUR in de LocHal delen hun visie op stadsnatuur, vergroening en klimaatadaptatie.

Kunstloc Brabant bekijkt dit najaar de klimaatcrisis door de bril der verbeelding. Hoe kan kunst bijdragen aan het keren van de klimaatcrisis?

Hoe kun je van ramen zemen een culturele activiteit maken met meer aandacht voor de bewoner en meer arbeidsvreugde voor de medewerker?

Sociaal geëngageerde kunstenaars in beeld: filmmaker Eline van der Kaa, fotograaf Marcel de Buck en documentairemaker Ellen van Kempen.

15 studenten van Fontys namen deel aan een talentontwikkelingstraject. Twee krijgen nu een opdracht bij festival Kaapstad.

In Tilburg is het eerste Brabantse slavernijmonument onthuld. Onze adviseur Liesbeth Jans is blij met het prachtige resultaat.

Sinds 24 februari wordt er op Europees grondgebied oorlog gevoerd. Wat voor impact heeft dit? En kan kunst een rol spelen?

Kunstloc brengt de kracht van het denken als een kunstenaar in bij de Van Gogh Academie.

Kunstenaars, ruimtelijk ontwerpers en andere makers verkennen mogelijkheden voor landmarks die de beleving van het landschap versterken.

De komende tijd zijn er veel onthullingen van kunst in de openbare ruimte, waar onze adviseur Liesbeth Jans bij betrokken was.

Theatermakers zijn als geen ander in staat om groepen mensen met elkaar te verbinden. MEST sprak met vier Brabantse theatermakers.

Jesse van Venrooij, filmmaker én voormalig sociaal werker, helpt ons met zijn documentaires aan een bredere kijk op de samenleving.

Het kunstwerk voor Ireen Wüst in Goirle is onthuld. Liesbeth Jans adviseerde over de ontwikkeling van dit kunstwerk.

Deze zomer wordt de draaiende deur van Pien den Hollander in gebruik genomen. Met dit ontwerp won zij De Kunstopdracht van Kunstloc.

Een aantal ambitieuze Brabantse kunstenaars vertellen hoe zij een positieve impact maken.

Met verbindend ontwerpen worden oplossingen niet gestapeld, maar in samenhang gebracht. Bekijk voorbeelden van de design challenge Onze Energie, Ons Landschap.

Liesbeth Jans adviseert over de inzet van kunst in de Bossche Spoorzone.

In het project VERSE ALGORITMES is Huis73 op onderzoek: kan het internet niet anders? Zijn er geen betere, alternatieve digitale platforms?

Enkele Brabantse ondernemende vrouwen brengen werken van talentvolle Oekraïense kunstenaars onder te aandacht en verkopen dit.

Eenzaamheid is een complex verschijnsel. Ton van der Linden zoekt in zijn Stemming uit of eenzaamheid in de cultuursector een belangrijk gegeven is.

Het vijfde portret in een reeks waarin Brabanders vertellen wat het maken van kunst met ze doet.

Liesbeth Jans wordt steeds bozer rond 8 maart. Kunstenaars worden uitgenodigd om mee te denken over van alles. En dan?

Tijd voor actie is het allang. Gesprekken en bevindingen van de Werkplaats Op Verkenning.

Participatie is een belangrijke pijler in de Omgevingswet, maar hoe organiseer je dat als beleidsmaker of initiatiefnemer? Wij bieden 4 uitgangspunten en 8 voorbeelden als handvatten en inspiratie.

Paul Roncken, directeur van de Stichting NatuurCollege, schrijft over de natuur- en energietransitie en neemt drie ontwerpontdekkingen onder de loep.

Het vierde portret in een reeks waarin Brabanders vertellen wat het maken van kunst met ze doet.

Een nieuwe N69, een nieuw gebied en meer mobiliteit. Maar ook kunst, met een ‘familie’ van kunstwerken waarmee het recreatieve netwerk en de gebiedsidentiteit is verbeterd.

Het derde portret in een reeks waarin Brabanders vertellen wat het maken van kunst met ze doet.

Drie makers aan het woord over hoe zij met kunst een rol spelen in de ontwikkelingen van de landbouwsector.

Het tweede portret in een reeks waarin Brabanders vertellen wat het maken van kunst met ze doet.

Het eerste portret in een reeks waarin Brabanders vertellen wat het maken van kunst met ze doet.

De filmsector kan en moet duurzamer, groener, bewuster. Een goed voornemen voor dit nieuwe jaar. Maar hoe dan?

Hedendaagse kunst kan bijdragen aan het behoud van Brabants erfgoed door hier nieuwe belevingen aan toe te voegen.

Adviseur Liesbeth Jans merkt dat de roep om creativiteit en verbeeldingskracht - waar juist de cultuursector in uitblinkt - luider is dan ooit.

Hoe kun je belangrijke maatschappelijke thema’s bespreekbaar maken voor jongeren? Lara Knoops en Lotte Timmermans doen dat met dans.

Mirte van Duppen en Peter Dictus laten zien hoe kunst een rol kan spelen bij het bij elkaar brengen van partijen, en het voeren van een gesprek over de grote en complexe vraagstukken van onze tijd.

Kunst en design kunnen helpen de wereld te verduurzamen. In gesprek met drie projecten in Brabant die laten zien hoe dat kan.

Hoe kunnen we werken aan vernieuwing in en met de cultuursector? Adviseur Liesbeth Jans schrijft over deze zoektocht en licht een voorbeeld uit.

In Brabant zijn inspirerende samenwerkingen tussen bedrijven en kunstinstellingen gaande. Elmay ging op onderzoek en sprak met een aantal initiatieven.

Corona inspireerde om eenzaamheid bij ouderen tegen te gaan met creativiteit. In de eerste lockdown ontstonden verschillende initiatieven.

Hoe zet je je als kunstenaar in voor maatschappelijke vraagstukken? En doe je dat dan in opdracht? Of op eigen initiatief?

Het ontwerp van Dedden & Keizer stelt twee verbroken ketenen voor waarop een eigentijds meisje zit.

Muurschilderingen zijn razend populair; ze schieten als paddenstoelen uit de grond. Wat is het verhaal erachter? Brabantse makers aan het woord.

Zoek je een geschikte kunstenaar voor een monument? Een social designer om samen met wijkbewoners leefbaarheid te verbeteren? Wil je dat jouw cliënten beter toegang tot cultuur hebben?

Podium en aandacht genoeg voor jong talent in de cultuursector, maar hoe is dat voor de gevorderde makers? Welke ruimte mogen zij innemen?

Hoe kunst, design en architectuur kunnen bijdragen aan de beperking van eenzaamheid.

De eerste verkenners zijn Joy’s van Lieshout, Jacques Jeannau Jean Louis en Mandela Wee Wee en zij starten met het thema Diversiteit & Inclusie.

Hoe brengen we verandering teweeg in een vrijwel gesloten systeem? Liesbeth Jans leert graag van anderen, en stuurt verkenners op pad.

Peter Dictus, schrijver, theatermaker en artistiek en zakelijk leider bij productiehuis  Bureau Pees, over makers en werken in opdracht.

Documentalist Ton van der Linden overdenkt kunst in de openbare ruimte en haar invloed op de maatschappij in deze Stemming.

De komende jaren zet Kunstloc zich in om de omgevingskwaliteit van het park te versterken met verbeeldingskracht.

... doe je samen met een kunstenaar of social designer.

Tijdens de Landschapstriënnale liep kunst als een rode draad door de programmering. We blikken terug en vooruit: wat zijn de geleerde lessen?

Het project 'Kloostericonen' geeft kloosterverhalen een nieuw perspectief. Ontwerper Walter van der Velden deelt zijn ervaringen.

Kunstloc Brabant en het Van Gogh Nationaal Park gaan samen met 50 andere partners van het park werken aan het toekomstige Brabantse landschap met creativiteit als uitgangspunt.

Het project 'Kloostericonen' geeft kloosterverhalen een nieuw perspectief. Carine en Trix van Vugt delen hun verhaal.

Wat is het geluid van onze tijd? En hoe kunnen we nieuwe geluiden, woorden en beelden ontdekken? Adviseur Liesbeth Jans schrijft erover in haar blog.

We vragen verkenners om voor ons op pad te gaan. Om vanuit hun eigen ervaring te zoeken naar wat wij niet weten, over het hoofd zien en kunnen verbeteren.

Hoe kan de cultuursector diverser en inclusiever? Wij vroegen Joy’s van Lieshout, Jacques Jeannau Jean Louis en Mandela Kunta Wee Wee om op pad te gaan met deze vraag.

Welke bijdrage kan kunst kan leveren om de klimaatverandering te keren? Charlotte Hopmans en Elsa van Dam gaan voor ons op pad met deze vraag.

Kunstloc Brabant organiseert bijeenkomsten en initieert publicaties die het gesprek tussen politiek en cultuur sector faciliteren.

Adviseur Atty Bax blogt over hoogtepunten die haar bijbleven na de internationale conferentie Culture, Health and Wellbeing.

Kunstenaars Tommy van der Loo, Patricia Kaersenhout en het duo Dedden & Keizer presenteerden hun schetsontwerpen.

Het project 'Brabantse kloostericonen' geeft kloosterverhalen een nieuw perspectief. Makers Sander Neijnens en Ivo van Leeuwen delen hun verhaal.

Kunstloc denkt van idee tot onthulling mee bij de ontwikkeling van het Tilburgse herdenkingsmonument voor het slavernijverleden.

Een kunstwerk dat de voetgangers- en fietsonderdoorgang bij het snelwegknooppunt De Hogt bij Eindhoven een stuk aangenamer maakt om te passeren.

Duurzame mode is steeds meer onderwerp van gesprek. Drie Brabantse modeontwerpers die duurzaam bezig zijn, aan het woord.

Van wenkend perspectief naar actuele uitdaging voor ontwerpers én opdrachtgevers.

Project Studio Linie is opgezet om de kunst die gemaakt is bij Witte Rook naar de wijk te brengen. Lees in deze blog hoe dat ging in Breda.

Met de realisatie van meerdere kunstwerken langs een wandelroute integreren de gemeente Eersel en Veldhoven kunst met gebiedsontwikkeling.

Afgelopen mei is het startpunt van Het Groene Lint gemarkeerd in de vorm van een kunstwerk van Marcel Smink.

In vier Brabantse gebieden waar duurzame energieopwekking gepland staat, wordt de stem van de toekomstige bewoners hoorbaar gemaakt.

Mariëlle en Fides Lapidaire's expo in het Jeroen Bosch Ziekenhuis laat de corona-ervaring door de ogen van kunstenaars en ziekenhuispersoneel zien.

In Tilburg zijn tegenwoordig vier wijkcoaches actief om kinderen ook buiten schooltijd te betrekken bij culturele activiteiten. Ze delen hun ervaring.

Hoe zorg je als cultureel ondernemer voor duurzame financiering? We gaan op zoek naar hoe we cultuurparticipatie kunnen verduurzamen. Zodat zoveel mogelijk mensen deel kunnen nemen aan kunst en cultuur.

Het project ‘Brabantse Kloostericonen’ geeft kloosterverhalen nieuw perspectief. Ontwerper Marjolein Keijsper vertelt over haar ontworpen souvenirs.

Kunstloc Brabant heeft samen met de gemeente Meierijstad en de provincie het initiatief genomen kunst te betrekken bij de ontwikkeling en inrichting van de F50 tussen Veghel en Uden.

Bewoners van Meierijstad gezocht om model te staan voor uitvergrote fietsers in de beeldenserie 'Half Nul'.

Een hernieuwde kijk op religieuze gebouwen en buitenruimten en hun bijdrage aan gemeenschappelijkheid in Tilburg .

Het team van kunstenaarscollectief Satellietgroep ging op veldonderzoek om te ontdekken welke perspectieven de Dommel biedt.

Ons Kloosterpad is een wandelpad van 330 kilometer langs vijftig (voormalige) kloosters en abdijen in Midden- en Oost-Brabant.

Een korte terugblik op de online bijeenkomst op 15 april 2021 georganiseerd door Kunstloc en Muzelinck, vanuit theater De Lievekamp in Oss.

Adviseur Liesbeth Jans blogt over kunst in de openbare ruimte waarbij iedereen een stem verdient.

Musea Bekennen Kleur is een initiatief voor diversiteit en inclusie in de museale wereld. De Pont, Van Abbemuseum en Stedelijk Museum Breda doen mee.

Cultuurparticipatie gaat over meedoen. Een duidelijk doel. Maar hoe bereik je dat doel? Hoe neem je drempels weg? En hoe meet je of het project geslaagd is?

Hoe leveren kunstenaars een bijdrage aan de maatschappij? Kunstloc-adviseur Atty Bax blogt over de rol van ondernemende kunstenaars in de samenleving.

De deelnemers van FoodLab teeltondersteunende voorzieningen (tov) kwamen vorige maand voor de laatste keer samen.

Een maand lang (digitaal) debat, kennisdeling en ‘echte’ bezoeken aan het Brabantse landschap.

Adviseur Liesbeth Jans vraagt zich in dit blog af wat ze moet vergeten en wat ze zich juist moet blijven herinneren.

Drie geselecteerde kunstenaars gaan aan de slag om een ontwerp te maken voor een monument in Tilburg om het slavernijverleden te herdenken.

Cultuurparticipatie gaat over meedoen. Het kennen-willen-kunnen-doen-model helpt je drempels voor activiteiten te herkennen, en barrières te verlagen.

Tom Maassen, hogeschooldocent Verpleegkunde, blogt over een keuzevak dat verpleegkundigen samen met studenten van kunstacademies volgen.

Wat kan muziek betekenen voor onze gezondheid en ons welzijn? Bekijk inspirerende praktijkvoorbeelden, platforms, onderzoeken en artikelen.

Adviseur Liesbeth Jans blogt over kloosterwaarden: de waarden die we nodig hebben om een goede samenleving te zijn.

Op 10 februari is het Jaar van het Brabants Kloosterleven geopend. Dit gebeurde digitaal met een live-uitzending vanuit klooster Sint Agatha.

Adviseur Atty Bax belicht het werk van Brabantse kunstenaars Jenny Ymker, Gery Bouw en Jori van Boxtel. Zij maakten een werk voor ziekenhuizen.

Bart de Vrees is sinds januari 2021 stadscomponist van Den Bosch. Hij legt nieuwe, muzikale verbindingen in en met de stad en vertelt daarover.

Onze adviseur Liesbeth Jans sprak tijdens een paneldiscussie over haar rol als bemiddelaar. Wat houdt dit precies in?

Verschillende groepen mensen zijn geholpen bij het vroegtijdig inzetten van cultuurparticipatie als middel om toegang tot de samenleving te verbeteren.

Uit 27 inzendingen heeft de jury zes teams geselecteerd om deel te nemen aan de design Challenge ‘Onze Energie, Ons Landschap’.

Kunst kan de natuurervaring versterken, zorgen voor bewustwording of de weg wijzen. Adviseur Liesbeth Jans deelt inspirerende voorbeelden hiervan.

In dit blog schrijft adviseur Atty Bax over de rol van kunst in de geestelijke gezondheidszorg.

En wat heb je daarvoor nodig? Wij doken in het creatieve proces van theatermaker Vincent van den Elshout en ontrafelden zijn aanpak.

In dit blog schrijft adviseur Atty Bax over hoe kunstenaar Grayson Perry zijn landgenoten met elkaar verbindt via kunst.

CAB-Café #10 vond plaats op 8 december 2020 met als thema De kracht van de kleine Kernen.

Welke ontwikkelingen zijn er binnen kunst in de openbare ruimte? Liesbeth Jans schrijft erover in haar blog en deelt inspirerende voorbeelden.

Over de verantwoordelijke rol van een ontwerper in de vormgeving en inbedding van (nieuwe) sociaalmaatschappelijke waarden.

Dirigente, fluitiste en maker Vera Hofman wandelde in augustus tweehonderd kilometer door Noord-Brabant en Limburg, onder het mom van Walk & Talk.

In het Chassé Theater vond een discussieavond over cancelcultuur plaats, geïnitieerd door BredaPhoto n.a.v. de commotie rondom Destroy my Face.

Kunstloc Brabant is samen met REWIN, ZLTO, Fruitport West-Brabant en diverse projectpartners een nieuw FoodLab gestart: FoodLab TOV.

Adviseur Atty Bax schrijft in haar blog over Atelier Beeldkracht: een schilder- en tekenatelier voor mensen met geheugenproblemen.

Zes ontwerpteams bedenken oplossingen voor energieopwekking en landschapsverbetering bij het snelweglandschap van de A67, ter hoogte van de Strabrechtse Heide.

Hoe maken we een geluidswerend ontwerp, waarbij energieopwekking wordt gekoppeld aan natuur en de verbeelding wordt aangesproken?

Welke rol speelt kunst bij ons levenseinde? En in de uitvaartbranche? En wat kunnen kunstenaars bijdragen aan rouwverwerking, uitvaarten, herdenkingen of het gesprek over de dood?

Het jaar 2021 is uitgeroepen tot het jaar waarin het Brabants kloosterleven op verschillende manieren voor het voetlicht wordt gebracht. Aanleiding voor dit themajaar is dat verschillende kloostergemeenschappen hun jubileum vieren.

Voorzitter Ad Vlems over het Ecodorp, de rol van de Artist in Residence en kunstenaars bij het behalen van de Sustainable Development Goals (SDG’s).

Terugblik op de E. du Perronlezing van Maxim Februari en de uitreiking van de E. du Perronprijs aan Ellen Deckwitz.

Adviseur Liesbeth Jans schrijft een blog over de afrekencultuur die opgang maakt in de kunstsector.

Vijf ontwerpers en kunstenaars uit Noord-Brabant gaan aan de slag met de ontwerpopdracht ‘Brabantse Kloostericonen’.

Initiatiefnemer Dennis Elbers vertelt meer over Blind Walls Gallery: hét museum op straat met ruim 90 muurschilderingen.

Vorige week vond het symposium ‘Heel Brabant ontwerpt natuurinclusief! Jij toch ook?’ plaats. MEST was erbij en ging in gesprek met de experts.

Slecht onderhouden pleinen, grauwe tunneltjes, vieze parkeerplaatsen. Wat kan kunst daaraan veranderen? Twee inspirerende projecten onder de loep.

Op 21 augustus presenteerden vier ontwerperteams van de design challenge ‘Out of the Box’ hun visies over verdozing.

‘Het leven vieren’ is niet alleen maar een slogan bij Park Zuiderhout. De inzet van kunst en kunstenaars speelt hierbij een belangrijke rol.

Iedereen kan sinds juli het Monument voor Vrijheid in volle glorie bewonderen.

In deze innovatiegids laten we zien wat de kracht van kunst is bij belangrijke maatschappelijke opgaven, zoals de energietransitie, leefbaarheid in de wijken en goede zorg en welzijn. Laat je inspireren door vele Brabantse voorbeelden.

Gemeente Den Bosch selecteert samen met bewoners een kunstwerk van Anne Wenzel als symbool van vrijheid.

Wat kun je zelf doen in deze angstige tijden? Adviseur Atty Bax laat zich inspireren door Dirk de Wachter om het gesprek over de dood aan te gaan.

De vier ontwerpteams van de ontwerpwedstrijd Out of the Box tonen in augustus hun ontwerpen met een reizende expositie.

Kunst kan je uit een dal halen. Het kan je helpen om je te uiten, als dat met woorden niet lukt.

April 2021 staat in het teken van het Brabantse landschap tijdens de nationale Landschapstriënnale, die wordt georganiseerd in het Van Gogh Nationaal Park.

Het klinkt als een ongewone combinatie: boeren die intensief samenwerken met de creatieve sector. Toch gebeurt het, en steeds vaker.

Vraag nu aan! ‘All Inclusive!': de inspiratiegids vol voorbeelden van Brabantse innovatieve kracht en creativiteit.

2021 wordt het jaar van het Brabantse kloosterleven, met verschillende activiteiten en een ontwerpopdracht.

Ken je de Zusters in Staal? Adviseur Atty Bax vertelt in haar blog meer over de symboliek van het kunstwerk van Judith Kuijpers.

In Tilburg is het initiatief genomen om een monument op te richten om het slavernijverleden te herdenken.

Talentontwikkelingstraject De Kunstopdracht heeft verschillende mooie resultaten opgeleverd in de openbare ruimte.

Welke rol kunnen kunstenaars spelen bij het inrichten van de openbare ruimte? Adviseur Liesbeth Jans blogt over post-corona vraagstukken.

Het belang van muziek in de zorg was misschien wel nog nooit zo groot als nu. We spraken een aantal helden die muziek naar de zorg brengen.

Anne Wenzel ontwierp het kunstwerk voor het Anne Frankplein in Den Bosch. De vogel van keramiek staat symbool voor vrijheid.

Nederland werd 75 jaar geleden bevrijd en we herdenken dit door de coronacrisis op een andere manier. Onze adviseur Liesbeth Jans schreef haar gedachtes over herdenken op in een blog.

Een overzicht van subsidiemogelijkheden voor sociaal artistieke projecten, en een drietal fondsen met inspirerende voorbeelden.

We moeten nieuwe, kwalitatieve eisen stellen aan de logistieke complexen en bedrijventerreinen van Nederland. Hoe precies, dat is de grote vraag!

Met Sexual Healing pakt social designer Nienke Helder het probleem ‘seksuele disfuncties’ aan vanuit haar oogpunt als ervaringsdeskundige..

Help jouw buurt de crisis door met cultuur! Dien voor 1 mei een voorstel in bij het Buurtcultuurfonds.

Hoe kunnen we in tijden van corona thuis vanaf de bank kunst beleven? Onze adviseur Liesbeth Jans schreef een blog over het enorme belang van kunst en creativiteit in tijden van crisis.

Hoe maak je een duurzaam logistiek landschap, met meerwaarde voor stad en land? Vier ontwerpteams geven hun visie op het logistiek landschap van de toekomst.

Kunstloc Brabant was onderdeel van de vakjury die uit enkele honderden inzendingen de sleutelwerken koos. Het Draaiend Huis in Tilburg van kunstenaar John Körmeling was daar één van.

De sprekers bij de bijeenkomst Muziek in de Zorg laten zien hoe kleine, liefdevolle acties grote gevolgen kunnen hebben. Dat inspireerde onze adviseur Liesbeth Jans tot een nieuwe blog.

Een verdwenen station en Indische baten vormen de inspiratie voor Het Koffijhuis. Het laatste werk op de kunstroute door de gemeenten Geertruidenberg, Heusden en Waalwijk.

Kunstloc adviseur Netty van de Kamp over de onmisbare, innovatieve kracht van kunstenaars.

Kunstenaars kunnen een sterke rol spelen bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken zoals de energietransitie. Zo bepleit nu ook de AWTI.

Vier design team gaan meedenken over innovatieve ontwerpoplossingen tegen de 'verdozing' in het logistieke landschap. Bekijk hier welke teams zijn geselecteerd.

Acht A50 gemeenten, de provincie, Rijkswaterstaat, SKOR en Kunstloc werken samen om de identiteiten te accentueren van het landschap.

Landschapsprothesen en wandelroutes vormen de verbindende schakel tussen drie kunstprojecten aan de A50. Enkele routes zijn gerealiseerd, maar het project blijft volop in ontwikkeling.

De identiteit van de Eindhovense 'krachtwijk' heeft de afgelopen jaren een flinke transitie doorgemaakt.

Kunst, cultuur en gezondheid – hoe werkt dat? Dat verkennen wij met twee magazines vol inspirerende voorbeelden van kunstenaars en zorgprofessionals die gepassioneerd werken aan betere zorg.

De Zuiderwaterlinie is de oudste, langste en meest benutte linie van Nederland. Met landkunst wordt dit bijzondere erfgoed zichtbaar en beleefbaar.

Fruittelers in West-Brabant werken samen met kunstenaars. Hoe kunnen telers hun fruit beschermen, zonder afbreuk te doen aan de ruimtelijke kwaliteit van een gebied?

In co-creatie tussen boer en kunstenaar worden ideeën en oplossingen ontwikkeld die een nieuw perspectief bieden voor de agrarische sector.

In co-creatie gaan vijf koppels van boeren en kunstenaars creatieve en innovatieve oplossingen ontwikkelen op vraagstukken over voedselverspilling

Creativiteit en sociale beweegredenen zijn voor jongeren van groot belang bij ondernemen in urban culture. Dat blijkt uit onderzoek naar trends in de Brabantse urban scene.

Koppel de expertise van boomkwekers en plantentelers aan creatieve denkkracht van kunstenaars en ontwerpers. In deze co-creatie gaan zij omgevingsvraagstukken van de N65 anders benaderen.

Oplossingsrichtingen en handvatten voor dialoog om een brug te slaan tussen kunst, zorg en welzijn.

Steeds meer maatschappelijke partijen zoals woningcorporaties, zorg- en welzijnsinstellingen en gemeenten in Brabant zetten kunst en cultuur in bij projecten over maatschappelijke vraagstukken. Wat werkt en wat levert het op?

Kunst draagt bij aan bijvoorbeeld levensgeluk of sociale binding. Maar hoe laat je zien wat jouw initiatief teweegbrengt? Impactmeting is hot: iedereen moet en wil er iets mee. Hoe houden we het behapbaar en uitvoerbaar?

Dat afval ook kunst én tegelijk landschap kan zijn bewijzen tien enthousiaste studenten van Fontys ArtCoDe op Landgoed Gulbergen.

Kunstenaar Tine van de Weyer heeft het Holocaust Monument in het Vrijheidspark in Tilburg ontworpen. Haar ontwerp werd gekozen na een openbare oproep eerder dit jaar.

Door ruimte voor kunst te creëren wordt de identiteit van Heeswijk-Dinther versterkt en de aantrekkelijkheid van het gebied vergroot.

Heb jij een creatief plan om je buurt mooier of leefbaarder te maken? Gebruik deze flowchart om te zien hoe wij je daarbij kunnen helpen!

Bouw voort op de resultaten en inzichten met het Canvas Wijkprogramma's, en ga van losse projecten naar een samenhangend programma.

Fruittelers in West-Brabant werken samen met kunstenaars en ontwerpers aan innovatie. Hoe kunnen telers hun fruit beschermen, zonder afbreuk te doen aan de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit van een gebied?

Hoe maak je een duurzaam logistiek landschap, met meerwaarde voor stad en land? We zoeken innovatieve ontwerpideeën voor een duurzaam, logistiek landschap.

De laatste weken stort iedereen zich op de toekomst van ons landschap. Netty van de Kamp blogt over de strijd tussen infrastructuur, bebouwing, landbouw en natuur om de beperkte ruimte.

Het is een drukke tijd. De rode draad bij al deze activiteiten was de zorg voor de samenleving en de wens om gezamenlijk oplossingen voor de grote maatschappelijke opgaven te ontwikkelen, to change the inevitable.

Het lijkt zo simpel… Eén klik in ruil voor verbeelding. Toch kan die ene klik heel wat teweeg brengen. Kijk – of beter gezegd klik – zelf maar.

De fiets- en wandelroutes van Brabant Vertelt zijn verhuisd naar het routebureau van Visit Brabant.

Jagersrust verandert in een natte natuurparel. Kunst maakt het veranderende zichtbaar en beleefbaar voor bezoekers.

In Brabant gebruiken we kunst en cultuur bij maatschappelijke vraagstukken. Community Art Brabant brengt nieuws, kennis en netwerken samen voor community art, buurtcultuur en social design.

De Maashorst wordt omgevormd tot een aaneengesloten natuurgebied. Paden Banen van KCCM vertelt het verhaal van de dreven en driften, en maakt zichtbaar hoe bewoners en ondernemers met het gebied omgaan.

Het Oost-Brabantse dorp Heesch ondergaat een facelift. De gemeente Bernheze nodigde Studio Blom & Moors uit om een ontwerp te maken voor het Stationsplein dat aansluit bij de al eerder ingezette kwaliteitsverbetering van het centrum.

Het lijkt zo simpel. Eén klik in ruil voor verbeelding. Toch kan die ene klik heel wat teweeg brengen. Zélfs in een saai stukje stad vol zwerfafval.

Samen met bewoners kijken naar hun ideeën en mogelijkheden zoeken om die sterker te maken. Liesbeth Jans blogt over lokale samenwerkingsverbanden die zich richten op het inrichten van de eigen omgeving.

Inclusiviteit realiseren is een constante zoektocht nodig naar ideeën en inzichten, vooral uit noodzaak om te overleven.

Je ziet kunstenaars overal werken. Atty Bax blogt over de bijdrage die kunstenaars leveren om de wereld te veranderen, te verfraaien en te innoveren.

De energietransitie is niet alleen een zaak van technologische en economische verandering. Wil de transitie écht succesvol zijn, dan is nog iets anders nodig: verbeelding en verleiding.

Wanneer kunstenaars uit verschillende disciplines gekoppeld worden aan wetenschappers ontstaan belangrijke innovatieve producten.

Het lijkt zo simpel. Eén klik in ruil voor verbeelding. Toch kan die ene klik heel wat teweeg brengen. Oók in een doodgewone woonwijk… Kijk – of beter gezegd klik – zelf maar.

Zijn favoriete wandelgebied was plots weg. En dus was Peter van Gils boos. Samen met kunstenaar Geert van de Camp werkt hij aan een oplossing.

Sinds kort werkt de landcoöperatie Dal van de Kleine Beerze samen met kunstenaars, om burgers en ondernemers nog beter bij landbouwtransitie te betrekken.

Gemeente Bernheze wil deze viaducten de uitstraling en beleving geven van poorten van het dorp naar het natuurgebied De Maashorst.

Kunstenaars kunnen een kwaliteit aan de omgeving toevoegen waardoor die een eigen identiteit krijgt, kunnen een ziel aanbrengen in de ruimte waardoor die herkenbaar wordt en weer een menselijke maat krijgt.

Een gemengd gezelschap wandelde langs de dreven van het kunstproject PadenBanen. Publicist Ed van Hinte was aanwezig om te luisteren en schreef een reflectie over natuurmakers.

Het lijkt zo simpel… Eén klik in ruil voor verbeelding. Toch kan die ene klik heel wat teweeg brengen. Kijk – of beter gezegd klik – zelf maar.

Deze maand verscheen bij het culturele maandblad Zuiderlucht een door Kunstloc gemaakte special over bijzondere kunstprojecten in het Brabantse landschap.

Samen met Het Zuidelijk Toneel onderzoekt New Dutch Connections hoe ze jonge vluchtelingen in Brabant met theater op weg kunnen helpen.

Er is een nieuwe beweging aan het groeien die het huidige zorgsysteem drastisch wil veranderen. Een bredere opvatting over gezondheid, holistisch, in plaats van een gespecialiseerd systeem dat alleen kijkt naar het lichaam als machine of de mens als brein.

Landkunst is iets anders dan zomaar een kunstwerk in het landschap plaatsen. Liesbeth Jans blogt over het zichtbaar maken van de identiteit van het landschap.

In samenwerking met kunstenaars verfraaien Brabants Landschap en de gemeentes Eindhoven en Oirschot de 14 kilometer lange Groene Corridor.

Wij leven met tegenstellingen die we zelf hebben gecreëerd en waar we nu zelf oplossingen voor moeten zoeken.

Met de regeling voor combinatiefuncties wordt financiering beschikbaar gesteld voor gemeenten om cultuurcoaches aan te stellen die cultuur, sport, het sociale domein en onderwijs met elkaar verbinden.

Ik worstel nog een beetje met het thema van het CWF, Living in Paradox. Ik vind het mooi en aansprekend, maar tegelijkertijd verwarrend.

Kunst en cultuur kunnen een zinvolle toevoeging zijn aan andere maatschappelijke sectoren zoals zorg, welzijn en ruimtelijke ordening. Maar hoe werkt dit in de praktijk? Liesbeth Jans, programmaleider bij Kunstloc Brabant schreef er een blog over.

De samenwerking tussen de cultuursector en andere maatschappelijke sectoren wordt gestimuleerd om een goede leefomgeving te creëren, opdrachtgeverschap aan makers te bevorderen en hun de gelegenheid te geven zich als cultureel ondernemer te ontwikkelen.

De Academie voor Beeldvorming ziet kunst als een fantastisch communicatiemiddel middenin de samenleving.

Er is een kentering gaande in de gezondheidszorg. Wetenschapsjournalist Mark Mieras merkt dat in de medische wereld de interesse voor de zachte kant van gezondheid - via onder andere kunst en cultuur - groeit.

Op donderdag 23 augustus is de tweede editie van het zorgmagazine We Care! gelanceerd. In het magazine staan inspirerende resultaten van bijzondere projecten in de zorg- en welzijnssector. Henri Swinkels, Gedeputeerde Leefbaarheid en Cultuur van de provincie Noord-Brabant, heeft de eerste exemplaren uitgereikt aan Gon Mevis en Radjesh Manna.

In 2050 moet de provincie Noord-Brabant energieneutraal zijn. Hoe zien kunstenaars en ontwerpers het energielandschap van de toekomst?

Provincie Noord-Brabant wil meer bekendheid genereren (en daarmee toerisme) voor de Zuiderwaterlinie. Het kunstproject van Tijd Rooijakkers helpt dit onbekende verhaal te vertellen.

Liesbeth Jans blikt vooruit én terug. Wat is er van die ruim 100 kunstwerken geworden die voor mij persoonlijk een bijzondere betekenis hebben?

Designer Marleen van Bergeijk viel op met haar afstudeerproject DOK tool, een middel dat de communicatie tussen arts en kind moet verbeteren.

In haar laatste blog van 2017 zoomt Liesbeth Jans in op kunst en samenleving.

Sectoren bundelen hun krachten op zoek naar innovatieve oplossingen. Welke rol kan de kunstenaar spelen in deze vraagstukken?

‘Verbinden’ is een buzz woord is geworden, een woord dat overal rond zoemt maar ook inhoudsloos dreigt te worden. Wie of wat wordt met elkaar verbonden? En waarom? Liesbeth Jans blogt hierover.

Als woningcorporatie kunstenaars vragen om maatschappelijke problemen aan te pakken? In Bergen op Zoom werd hiermee geëxperimenteerd.

Waarom werd het woord Landkunst geïntroduceerd en niet Land Art? Daar hebben wij in Brabant zo onze redenen voor. Liesbeth Jans blogt over 10 jaar Landkunst.

Geïnspireerd op het natuurgebied rondom Oisterwijk, ontwierpen Maarten Kolk en Guus Kusters dertien met de handgeschilderde vogels op geglazuurde tegels.

Op het marktplein in het vernieuwde centrum van de gemeente Mill en Sint Hubert is plaats voor een kunstwerk. Het kunstwerk moet blikken vangen, herkenning te weeg brengen en de Millse identiteit raken.

Kunst kan veel betekenen voor zorg en gezondheid. Architect Peter Masselink vroeg 18 gerenommeerde architecten een poppenhuis te ontwerpen en bouwen voor kinderen, waarin het hebben van een energiestofwisselingsziekte tot uiting moest komen.

Hoe kun je daadwerkelijk betekenis creëren met virtual reality? Wat is de rol van virtual reality binnen zingeving? Janneke van Laar blogt over de virtualreality-installatie Ver Binnen van Studio APVIS.

De projectscan is een online tool, ontwikkeld door CAL-XL, Cigarbox en Kunstbalie, die inzicht geeft in het proces en effecten van buurtcultuurprojecten.

In haar vorige blog schreef Liesbeth Jans, programmaleider ‘Verbinden’ het al: Landkunst bestaat deze zomer 10 jaar! Hoog tijd voor een reflectie, want daar vraagt een jubileum om. Hoe is het eigenlijk zover gekomen met Landkunst? Daarover schrijft Liesbeth in haar nieuwe blog.

Kunst confronteert, zet je aan het denken en geeft daardoor een andere kijk op maatschappelijke vraagstukken.

Door kunst in te zetten, maakt Annet Nooijen bepaalde maatschappelijke thema’s bespreekbaar, voelbaar en zichtbaar.

2017 wordt internationaal het jaar van kunst in de publieke ruimte met manifestaties die zich nadrukkelijk richten op het verbinden van kunst aan onze fysieke en sociale omgeving. Liesbeth Jans blogt hierover.

Het doel van EELT Theatercollectief is om met onderwerpen aan de slag te gaan waarvan je eelt op je ziel krijgt of juist verliest.

Kunst kan bijdragen aan een prettige, mooie en duurzame zorgomgeving. Atty Bax, adviseur kunst, zorg en gezondheid, vertelt hierover in haar blog.

Het eerste exemplaar van het inspiratiemagazine ‘Who Cares? | kunst & zorg’ werd donderdag 8 december in ontvangst genomen door Henri Swinkels, Gedeputeerde Leefbaarheid en Cultuur van de provincie Noord-Brabant. Dit magazine boordevol beelden en artikelen geeft een inspirerend beeld van mogelijkheden om vanuit kunst bij te dragen aan prettige, mooie en duurzame zorgomgeving. Een omgeving die ten goede komt aan de zorg en dus aan onze samenleving.

Verbinden is een buzzwoord. Iedereen gebruikt het. Wij ook. Liesbeth Jans blogt over de betekenis van verbinden.

Nu onze samenleving door het vluchtelingenvraagstuk steeds meer polariseert, blijkt kunst wederom een uitermate geschikt middel om uiteenlopende groepen met elkaar te verbinden.

De Brabantse projecten die door de selectie van het tijdelijke fonds The Art of Impact heen kwamen zijn op twee handen te tellen.

Waarom maken zorginstellingen en bedrijven toch niet méér gebruik van de toepassing van kunst? Atty Bax blogt over het spannender maken van inrichting en beleving van bedrijfspanden.

Het was voor een cursus dammen dat ik de eerste keer bij JC De Poort binnenstapte. Niet echt rock 'n roll voor een tiener natuurlijk, maar al snel had ik door dat er in het jongerencentrum meer te doen was.

Anouk vraagt zich voor Mestmag.nl af hoe kunst en cultuur een rol kunnen spelen in de ouderenzorg.

Sociale innovatie is inmiddels een buzz woord in Brabant.

Kristel en Simon zetten een aantal inspirerende voorbeelden van social innovation op een rij.