Het kan niet anders. Ook de cultuursector werkt mee aan de klimaatverandering. We zijn onderdeel van de verandering. We veroorzaken haar door ons gedrag, we worden erdoor getroffen, ze beïnvloedt ons leven. Het is onvermijdelijk dat iedereen gaat nadenken over het klimaat. Kunstloc organiseert daarom dit najaar een programma onder de noemer Kunst & Klimaat, omdat het niet anders kan. Ik licht een paar programmaonderdelen uit. Om te laten zien hoe kunstenaars op een positieve manier kunnen bijdragen aan de klimaatverandering, hoe ze ons bewustzijn scherpen, en vorm en inhoud kunnen geven aan nieuwe toekomstbeelden.
Zaailingenwandelingen
Hans van Lunteren is één van de exposanten van de tentoonstelling Stad=Natuur. In het kader van deze tentoonstelling organiseerde hij begin oktober samen met Ienke Kastelein drie Zaailingenwandelingen door de Tilburgse Spoorzone. Ik nam deel aan één van die wandelingen en werd mij er weer eens van bewust dat wij zelf onderdeel zijn van de natuur en hoe raar het is dat we ons daarboven stellen. Waarom willen wij de natuur voortdurend beheersen? Waarom zijn we zo druk met rooien, snoeien, wegbranden of verdelgen van groen in de stad? We kunnen er juist zo veel plezier aan beleven. In de tentoonstelling is van Hans het project Toevallig Groen: Zaailingen van de Stad te zien, naast nog meer goede ideeën om de stad groener en leefbaarder te maken.
Een minimaatschappij
We vroegen twee jonge vrouwen, Elsa van Dam en Charlotte Hopmans, om voor ons te verkennen wat de cultuursector kan doen om de klimaatverandering te keren. We kunnen de klimaatcrisis niet alleen oplossen, maar wel de vinger op de zere plek leggen, oproepen tot actie, en creatieve en innovatieve ideeën ontwikkelen voor de toekomst. Elsa van Dam schrijft het mooi in haar blog. Wat we nog missen is een gezamenlijk verhaal met een kop en een staart. Waar beginnen we, hoe pakken we het aan en waar willen we naar toe? Hoe bewerkstelligen we een systeemverandering? Elsa en Charlotte organiseren op 12 november a.s. een werkplaats. Zij verzamelen een groep van 20 tot 30 mensen die samen representatief zijn voor de Nederlandse samenleving. In kleine groepjes onder leiding van een kunstenaar gaan we nadenken over hoe we willen dat de toekomst eruitziet en wat daarvoor nodig is. Het is de taak van de kunstenaars om dit op een creatieve manier te vertalen zodat het tastbaar wordt.
Een andere bouwwereld
Het is algemeen bekend dat de bouwwereld één van de meest vervuilende sectoren is. Hoe kunnen we dat keren? Hoe kunnen makers daar een bijdrage aan leveren samen met de bouwwereld en particuliere initiatiefnemers? Dat gaan we onderzoeken tijdens een Materials-bijeenkomst over biobased bouwen. We organiseren deze dag samen met Company New Heroes. Je kunt de hele dag in de LocHal werken met de Nature Building Kit, een project van Biobased Creations. In de middag organiseren we een panelgesprek onder leiding van Isil Vos. We gaan daarbij dieper in op het werken met natuurlijke materialen in de bouw. Maar dat niet alleen. Ook dan onderzoeken we hoe we tot een systeemverandering kunnen komen. Welke waarden vinden we nu eigenlijk belangrijk voor de toekomst?
We zijn niet alleen
Het is fijn om te merken dat we allesbehalve alleen staan in ons denken over een ander (waarden)systeem. Ik zie steeds meer makers, initiatieven en organisaties die actief werken aan een betere wereld. En de klimaatverandering staat daarbij bovenaan. Die raakt ons in alle facetten van ons bestaan en heeft raakvlakken met alle andere actuele maatschappelijke thema’s. Tijdens de komende Dutch Design Week kun je veel inspirerende makers ontmoeten. Bij de aanvragers van impulsgelden zien we ook een toenemend aantal makers en initiatieven die willen werken aan maatschappelijke opgaven. En – gelukkig – we zien ook bij opdrachtgevers zoals overheden, maatschappelijke organisatie en bedrijven de wens om samen met makers te werken aan een betere toekomst. Een mooi voorbeeld daarvan is het onderzoek dat Studio 1:1 deed in opdracht van de partners van Verkenning Van Gogh Nationaal Park waarin aandacht wordt besteed aan de harde en zachte waarden in het gebied. Wie weet kunnen we de komende jaren vaart zetten bij de ontwikkeling van een betere wereld. Het kan niet anders.
Liesbeth Jans
Liesbeth schreef dit blog als adviseur van Kunstloc Brabant. Inmiddels geniet ze van haar pensioen.
