Van een totaalervaring in het donker tot wandsculpturen van keramiek en plexiglas; aan de Design Academy Eindhoven bepalen de ontwerpers helemaal zelf waarmee ze afstuderen. Een diversiteit aan denkwijzen, experimenten en afstudeerprojecten is het resultaat. Ontwerpers Rients Dijkstra (24), Carly Zegers (32) en Laura Staģīte (23) vertellen over hun keuze voor de opleiding en het proces van afstuderen.
“Ik wilde graag meer maatschappelijke betekenis geven aan mijn werk als ontwerper, daarom ben ik aan de Design Academy Eindhoven gaan studeren. De opleiding is meer op je denkvermogen gericht; hoe wil jij een probleem aanpakken? Daarbij kun je alle thema’s kiezen en materialen inzetten die jij vindt passen. Het is niet zo dat je na vier jaar precies in één onderwerp gespecialiseerd bent. Je hebt juist een brede kijk op de maatschappij en de media die je als ontwerper kunt inzetten”, vertelt Carly. Ze studeerde in januari 2024 af aan de academie, deed hiervoor het Grafisch Lyceum in Rotterdam en reisde veel over de wereld.
Theater en design
Voor Rients stonden acteur worden én ontwerper zijn allebei hoog op zijn lijstje. “Op mijn zestiende ging ik met mijn vader naar de Dutch Design Week. Dat vond ik toen al tof. Ik heb zowel bij de toneelacademie als bij de Design Academy toelating gedaan, maar het voelde veiliger om voor design te gaan. Mijn ouders zijn beide opgeleid tot architect namelijk. Uiteindelijk kwam ik er na een paar jaar op de Design Academy achter dat ik theater, acteren en design heel goed kan combineren. Ik ben veel meer conceptueel bezig en werk nu ook als scenograaf en ontwerp theaterdecors.” Ook Rients studeerde in januari 2024 af.
Eigen stem vinden
Laura was als kind al veel bezig met tekenen en de manier waarop kleur daarin terugkomt. Ze komt uit Letland en groeide op in Polen. Haar eerste idee was om na de middelbare school graphic design in Londen of Leeds te studeren, maar via een vriend hoorde ze van de Design Academy in Eindhoven. “Ik herinner me dat ik bij de universiteiten in Engeland ging kijken en daar heel weinig bij voelde. Terwijl ik bij de Design Academy meteen het gevoel had te passen”. Begin dit jaar studeerde Laura af.
“Ik kwam vers van de middelbare school, dus heb in de eerste jaren vooral geleerd wie ik ben als persoon. Wat voor werk ik wil maken en wat mijn eigen identiteit is”, zegt Laura. “Dat valt niet mee, want op de Design Academy krijg je heel veel vrijheid. Je mag alle media gebruiken en je eigen afstudeerwerk vormgeven. Ik heb eigenlijk pas de laatste zes maanden geleerd wat mijn eigen stem is. Je moet echt zelf je richting vinden. De reflectie op mijn proces zie je ook terug in mijn afstudeerproject.”
Laura aan het werk. Fotografie: Evita Araja
Bredere kijk
Die zoektocht herkent Carly. “De opleiding was een levensontwikkeling. Ik was veel bezig met het ontdekken van mezelf en vaak was dat ook het beginpunt van een werk: mijn eigen beleving”, vertelt ze. “Hiervoor heb ik al een tijdje gewerkt als grafisch ontwerper, maar ik maakte veelal commercieel werk. Op mijn 24e ben ik gaan reizen en ik merkte toen dat ik in mijn werk ook een maatschappelijke betekenis wilde leggen. Bij de Design Academy leer je je mening te geven over bepaalde maatschappelijke thema’s. Reflecteer je op jezelf en hoe jij in de samenleving staat. Ik heb een veel bredere kijk op de wereld gekeken daardoor.”
Carly aan het werk. Fotografie: Sanne Vermeulen
Kijkdoos op wielen
Rients zocht in zijn opleiding steeds meer de combinatie tussen theater en design op. “Ik was wat minder bezig met de praktische vakken, maar meer met concepten en ervaringen uitwerken. Ik vond het wel heel fijn om te werken met zo veel creatieve mensen om me heen. Iedereen heeft een andere werkwijze en communiceert verschillend, daardoor heb ik geleerd wat wel en niet bij mij past.”
“In mijn afstudeerproject komt die performancekant ook terug. Een van de werken is een ervaring van vijftien minuten. Hierbij stappen mensen in een levensgrote kijkdoos op wielen, die helemaal donker is. Door spiegels te plaatsen in dat object en met licht, geluid en kleur te spelen, lijkt het alsof het plafond aan je voorbij zweeft”, vertelt hij. “Het is vooral iets dat je moet ervaren, je zit in een grote periscoop en beleeft het echt. Ik ben gefascineerd door onderwerpen als plafonds, omdat het vaak zaken zijn die we niet belangrijk vinden of vanzelfsprekend zijn. Ik ben op zoek naar dit soort zaken die niet genoeg aandacht krijgen.”
Rients
Terug naar de oorsprong
Carly’s afstudeerproject ‘Cyberceramics’ gaat juist meer over het erkennen waar ze vandaan komt. “Ik heb wandsculpturen van keramiek en plexiglas gemaakt, die esthetisch mooi zijn, maar ook een diepere laag hebben. Ik kom oorspronkelijk uit het Westland en had daar lang geen positief beeld bij, maar naarmate ik me er meer in verdiepte en ouder werd, zag ik meer mooie kanten”, vertelt ze. “In het Westland staan veel kassen, in een kas wordt een klimaat nagemaakt. Daar komt mijn inspiratie hiervoor vandaan. Mijn systeem is zo gebouwd dat ik (klimaat)data gebruik om de patronen aan te passen.”
“Het patroon van de keramieken werken, heb ik in een 3D-programma gemaakt. Daar komt een ontwerp uit en dat heb ik met een cnc-machine gefreesd (de machine freest het ontwerp uit een groot blok) in een mal en in vloeibaar keramiek gegoten. De platen plexiglas zweven erboven als het ware. Ik hoop dat mensen door dit werk ook over hun eigen achtergrond gaan nadenken en dat er bedrijven zijn die hier interesse in hebben om hun data ook te laten visualiseren.”
Veranderlijkheid van tijd
Ook in het eindwerk van Laura speelt vloeibaar keramiek een rol. Haar project ‘(O)’ is een voortdurend proces, waarvan ze de eerste resultaten heeft laten zien als afstudeerwerk. “Voor mij gaat het werk over de tijdelijkheid en de veranderlijkheid van de wereld, dat heb ik nu in de vorm van keramiek gegoten, maar het kan ook in een andere vorm komen in de toekomst. Ik werk vooral speculatief en inventief, zo heb ik voor dit werk gebruik gemaakt van vloeibaar porselein. Ik kwam erachter dat de techniek die daarbij hoort, heel interessant is en dat het heel tof is dat ik zoiets zelf kan ontwikkelen”, vertelt ze.
“Blijkbaar is het bij bakken van klei heel ongebruikelijk om de vloeibare klei te bewegen voor het uithardt. Juist daarom heb ik ieder object juist wel bewogen, zodat niets hetzelfde is. Zo speel ik met de vorm en bevrijd ik het materiaal en mezelf van de standaard verwachtingen. Voor mij is dit afstudeerwerk ook een reflectie op mijn eigen proces in de afgelopen jaren. Ik blijf mezelf verrassen, net als dit project doet. Daarbij vind ik het belangrijk om in het heden mee te nemen hoe ik in het verleden was en waar ik naartoe wil in de toekomst.”
Nieuwe lichting Brabantse kunstenaars
We zetten deze zomer jong Brabants talent, net afgestudeerd, in de spotlight. In elk artikel zoomen we in op een discipline. Eerder publiceerden we al afgestudeerden in de muziek, beeldende kunst en podiumkunsten.
Simone Vos
Freelance journalist & schrijver+31 6 22 15 14 30
