Trends & Ontwikkelingen

In het Wereldmuseum Leiden vond een ceremonie plaats rond de restitutie van erfgoed van de Ysleta del Sur Pueblo-stam. Omar Villaneuva, war captain van de Ysleta del Sur Pueblo en in deze functie verantwoordelijk voor alle ceremoniële voorwerpen van de gemeenschap uit El Paso, Texas, is in Leiden voor de officiële restitutie van de zeven voorwerpen. Hij is met zes andere afgevaardigden uit de Verenigde Staten afgereisd om ze in ontvangst te nemen. In ceremoniële kleding nemen ze plaats voor de plechtigheid.

De teruggave is bijzonder. Het is voor het eerst dat er wordt gerestitueerd aan de Verenigde staten. In deze kwestie is er niet direct sprake van een koloniale relatie met Nederland. Ook is het de eerste keer dat Nederland voorwerpen teruggeeft aan een specifiek volk, niet aan een land, zegt Christianne Mattijssen, directeur Erfgoed & Kunsten bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Na bijna 60 jaar van afgewezen aanvragen, was de laatste in 2024 wél succesvol en krijgt het volk alles onvoorwaardelijk terug. Wayne Modest, inhoudelijk directeur van het Wereldmuseum, ziet dat er nu verschillende dingen samenkomen: „Er is nu nationaal beleid, er is meer erkenning voor koloniaal onrecht en het Wereldmuseum is erg toegewijd aan gedegen herkomstonderzoek, waardoor teruggave nu eindelijk mogelijk is. 

Binnenkort zal het kabinet met de Voorjaarsnota komen, en ongetwijfeld zal de cultuurlobby zich dan weer roeren als daarin (verdere) bezuinigingen staan. En dan gaat het vast en zeker weer over het belang van kunst. Het is makkelijk om bij discussies over cultuurbezuinigingen of hervormingen van codes of cultuurbestel, in een oppervlakkig frame te blijven: cultuur is waardevol, want het levert onze economie geld op. Of: er werken zóveel mensen in de culturele sector. Of: we hebben een nieuwe gedragscode nodig om een veilige werksfeer te creeëren. Of: we moeten meer opletten op geografische spreiding bij het toekennen van de cultuursubsidies. 

Dat is allemaal waar, en toch minder belangrijk. Dat zijn namelijk hooguit oorzaken dan wel gevolgen van iets wat dieper ligt en wat we als samenleving lijken te vergeten: kunst en cultuur zijn intrinsiek belangrijk. Kunst inspireert, zorgt voor verbeelding, ergert en schuurt. Kunst verbindt en vervlecht, verbroedert vreemden en kan vooroordelen wegnemen. Ber Engels roept in zijn opiniestuk de cultuurlobby op om te laten zien hoe kunst de wereld kan veranderen.

Meer zin in het leven krijgen – en meer vrienden. Wetenschappers ontdekken tal van positieve effecten bij een activiteit die zo oud is als de mens zelf: samen zingen. Vooral popkoren zijn razend populair. ‘Een enorme verrijking van mijn leven.’ Zingen is een van de populairste culturele activiteiten van Nederlanders, blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. 

Wie in de wetenschappelijke literatuur duikt, zou zomaar kunnen denken dat iedereen zich zo snel mogelijk moet inschrijven bij een koor. Enige nuance is daarbij op zijn plaats. Andere groepsactiviteiten hebben ook tal van positieve effecten, blijkt uit onderzoek.

De Trots54 organisatie verbindt door kunst&cultuur. Jongeren ontdekken en delen hun eigen verhaal. In allerlei projecten, producties en events. In een 9 delige documentaire op Omroep Brabant worden verschillende jongeren gevolgd tijdens dit traject. 

De initiatiefnemers van Trots54 geloven heilig in de kracht van jongeren, de kracht van kunst en de kracht van samen. Ze bouwen aan een community waar iedereen zich vrij voelt. Jongeren delen via eigentijdse kunstvormen hun verhaal, hun struggles en successen. Ze leren van kunstprofessionals en van elkaar. Zo draagt Trots54 bij aan creatieve en artistieke ontwikkeling en tegelijkertijd aan mentale gezondheid en sociale verbinding.

‘Metamorfose’ is het breed gekozen thema van de Poëzieweek 2026 en Ellen Deckwitz zal daarbij het Poëziegeschenk schrijven. Dat werd bekendgemaakt in het radioprogramma Met het oog op morgen. De Poëzieweek 2026 vindt plaats van 29 januari tot en met 4 februari.

De Herman de Coninckprijs 2025 is toegekend aan Maaike de Wolf. Ze krijgt de prijs voor haar bundel De dansvloer is van iedereen. Uit het juryrapport: ‘De wereld als een dansvloer voor iedereen. Al is dat meer een ideaal dan een werkelijkheid. Niet iedereen heeft immers evenveel plek op de dansvloer, niet iedereen is er even welkom, niet iedereen vindt een groep, laat staan een partner om mee te dansen, niet iedereen zit in het juiste ritme. De grillige schoonheid, de bizarre architectuur en de wrede intimiteit van de dansvloer in woorden te willen vatten: dat is de originaliteit van deze bundel.’ Aan de Herman de Coninckprijs is een bedrag van 7.500 euro verbonden.

Hoe dragen innovatieprojecten bij aan de wendbaarheid en weerbaarheid van de culturele en creatieve sector op de lange termijn? Onderzoekers van vijf lectoraten hebben zich tijdens het programma Innovatielabs verdiept in dit vraagstuk. Tijdens twee edities van het programma Innovatielabs werden via innovatieprojecten ideeën voor de culturele en creatieve sector onderzocht, getest en verbeterd. Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, namens alle rijkscultuurfondsen, en CLICKNL voerden het programma uit in opdracht van Ministry of Education, Culture and Science.

Lectoren en onderzoekers van HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht), Amsterdam University of Applied Sciences, Rotterdam University of Applied Sciences, Fontys University of Applied Sciences en ArtEZ University of the Arts volgden de projecten van Innovatielabs en bracht dwarsverbanden in kaart tussen de gehanteerde doelen en methoden. Vijf thema’s werden als leidend gekozen: samenwerken, artistiek en ontwerpend onderzoek, technologie, waarde en impact, en publiek. Daarnaast formuleerden de onderzoekers vijf lessen voor een wendbare en weerbare toekomst van de culturele en creatieve sector.

Pianogrootheid András Schiff (71) wil niet meer in de Verenigde Staten optreden. In The New York Times noemt hij het „ongelofelijke pestgedrag” van de Amerikaanse president Trump als reden. Schiff is de tweede grote klassieke musicus die niet meer in de VS wil spelen, na de Duitse violist Christian Tetzlaff. De in Hongarije geboren Oostenrijks-Britse pianist, van Joodse komaf, heeft zich vaker uitgesproken tegen extreemrechtse bewegingen. Als protest tegen eenmansleiderschap trad Schiff ook al niet meer op in Hongarije en Rusland.

Een veiling in New York heeft dinsdag een record opgeleverd voor werk van de beroemde Amerikaanse fotograaf William Eggleston (85). Een unieke set van 101 kleurenfoto’s werd afgehamerd op 1,5 miljoen dollar (1,37 miljoen euro, waarbij nog 343.000 euro commissie moet worden opgeteld voor veilinghuis Phillips). De openbare verkoop was om meerdere redenen bijzonder. 

Alle kavels werden niet, zoals vaak het geval is, geveild in opdracht van een of meerdere verzamelaars, maar door een echtpaar dat vele jaren de kleurenfoto’s van Eggleston afdrukte volgens een speciale techniek. De opbrengst bedroeg in totaal 4,1 miljoen euro (exclusief commissie). De aangeboden foto’s zijn allemaal met de hand gemaakt volgens het dye transfer-procedé, dat Eggleston in 1972 had ontdekt. In 1976 liet het Moma (Museum of Modern Art) in New York 75 dyetransferafdrukken van hem zien. Het was de eerste tentoonstelling van de prestigieuze kunstinstelling met louter kleurenfoto’s. De expositie kreeg vernietigende recensies, maar werd later als een omslagpunt beschouwd voor de acceptatie van kleurenfotografie.

De zorg voor erfgoed in Nederland heeft het moeilijk. Dat blijkt uit het rapport Inventarisatie Erfgoed en Overheid. Gemeenten en provincies hebben te weinig mensen, kennis en geld om ons erfgoed goed te beschermen. Ook is het niet altijd duidelijk wie welke taken heeft. En krijgt erfgoed te weinig aandacht bij het maken van ruimtelijke plannen. Daardoor bestaat het risico dat waardevolle historische gebouwen en landschappen verdwijnen.

Het rapport laat zien dat er dringend betere afspraken nodig zijn om erfgoed goed te beschermen. Daarom moeten eigenaren, vrijwilligers, erfgoedorganisaties en overheden beter samenwerken. De VNG, het IPO en het ministerie van OCW gaan binnenkort in gesprek over een plan om erfgoedzorg te verbeteren. Dit wordt uitgewerkt in het Programma Erfgoed en Overheid.

Creatieve jongeren in de gemeente Ede krijgen binnenkort de kans om financiële steun aan te vragen voor hun culturele projecten en ideeën. Met de subsidieregeling 'Impuls Jongerencultuur' wil de gemeente de jongerencultuur versterken en vernieuwen.  Deze subsidie, mede mogelijk gemaakt door een rijksbijdrage (SPUK), is bedoeld om jongeren tussen de 14 en 27 jaar te stimuleren actief deel te nemen aan culturele activiteiten.

Zo’n tachtig procent van de stads- en dorpsdichters die in Nederland actief zijn, krijgen maar een karige beloning voor hun literaire activiteiten. Dat blijkt uit onderzoek van de Stichting Stadspoëzie, de belangenbehartiger van deze categorie poëten. Ongeveer honderdtwintig gemeenten hebben een stads-, streek- of dorpsdichter binnen hun grenzen. Uit de inventarisatie van de stichting blijkt dat op dit moment in dertien gemeenten in Noord-Brabant een lokale dichter actief is. 

De Stichting Stadspoëzie wijst erop dat voor de culturele sector een fair pay beloning is afgesproken. Maar die wordt in de meeste gemeenten dus nog niet gehanteerd als het gaat om de honorering voor dichtwerk. In 2024 heeft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) onder haar leden nog eens onder de aandacht gebracht welke afspraken er gelden. Om gemeenten te helpen heeft de VNG de brochure ‘Handleiding eerlijke beloning in de lokale cultuursector’ gepubliceerd.

De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het culturele aanbod in Noord- en Midden-Limburg in omvang en diversiteit achterblijft ten opzichte van het culturele aanbod in Zuid-Limburg. Om de culturele infrastructuur in Noord- en Midden-Limburg te versterken is het ‘Groeiplan Noord- en Midden-Limburg' opgesteld. In dit groeiplan verkent de Provincie hoe meerjarige ondersteuning voor de regio ingericht kan worden. Hiervoor is voor de periode 2024 – 2027 € 3 miljoen gereserveerd. Het Groeiplan Noord- en Midden-Limburg, dat loopt tot en met 2027, is opgebouwd uit 5 programmalijnen. 

Met plezier presenteert Fonds Podiumkunsten het jaarverslag 2024. Afgelopen jaar werd opnieuw zichtbaar en voelbaar hoe krachtig en vernieuwend het werk van podiumkunstenaars is. Op de meest uiteenlopende plekken – van grote podia tot op intieme locaties – hebben makers en organisaties laten zien hoe veerkrachtig en betekenisvol de sector is. 

Het Fonds is er trots op bij te dragen aan deze inventieve en vitale sector. In opdracht van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ondersteunen we makers en organisaties in artistiek onderzoek en het verkennen van nieuwe wegen, om een gevarieerd en toegankelijk aanbod voor het publiek in heel het Koninkrijk der Nederlanden te creëren en de kansen van Nederlandse kunstenaars op de (inter)nationale markt te vergroten. Dit doen we met een breed scala aan subsidieregelingen en initiatieven die de duurzame ontwikkeling van de podiumkunsten stimuleren en de sector versterken.

Fonds Podiumkunsten maakte in juli 2024 de besluiten bekend over de meerjarige productie- en festivalregelingen. Van de 388 in behandeling genomen aanvragen werden 179 producenten en festivals een meerjarige subsidie voor de periode 2025-2028 toegekend. 66 aanvragers dienden een bezwaar in, het merendeel daarvan deed dat naar aanleiding van een afwijzing. Een onafhankelijke bezwaaradviescommissie beoordeelde de bezwaren en bracht advies uit aan het bestuur van Fonds Podiumkunsten. Op basis hiervan heeft het bestuur een besluit op bezwaar genomen.

De onafhankelijke bezwaaradviescommissie (bac) heeft getoetst of de besluiten op een zorgvuldige wijze tot stand zijn gekomen, in lijn met het vastgestelde beoordelingskader. Ook is beoordeeld of het advies navolgbaar was en het besluit voldoende onderbouwd. De bac heeft de Raad van Bestuur van het Fonds geadviseerd 21 bezwaren ongegrond te verklaren. Daarnaast werden 4 bezwaren ingetrokken en werd 1 bezwaar niet-ontvankelijk verklaard. De bac oordeelde in 37 dossiers dat het besluit onvoldoende gemotiveerd was. Het Fonds nam de adviezen van de bezwaaradviescommissie over. Het Fonds verklaarde uiteindelijk drie bezwaren gegrond en paste het besluit aan.

De KB en de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) hebben een samenwerkingsovereenkomst ondertekend om (digitaal) lezen te promoten. De komende 3 jaar wordt de online Bibliotheek ingezet bij de leesbevorderende campagnes zoals de Nationale Voorleesdagen, de Kinderboekenweek en Heel Nederland Leest. Het doel is om zowel online als offline voor meer bibliotheekbezoeken te zorgen.meerdere bekende leesbevorderende campagnes als de Kinderboekenweek. De online Bibliotheek is een dienst van de KB.

Vanaf 5 april 2025 is het voor de Arnhemmers een jaar lang mogelijk om op zaterdagen Museum Arnhem gratis te bezoeken. Dit is mogelijk gemaakt door een samenwerking tussen gemeente Arnhem en Museum Arnhem. Wethouder Cultuur Cathelijne Bouwkamp: “Vrijwel alle Arnhemmers kennen Museum Arnhem, maar nog lang niet iedereen heeft er ooit een stap binnen gezet. Ik vind het belangrijk dat kunst en cultuur voor iedereen toegankelijk zijn. Een museumbezoek opent je blik op de wereld en geef je nieuwe perspectieven. Daarom hebben we samen met Museum Arnhem ervoor gezorgd dat alle Arnhemmers het museum op zaterdagen gratis kunnen bezoeken.”

De gemeente Arnhem wil dat kunst en cultuur niet alleen bereikbaar zijn voor een kleine groep, maar voor iedereen. Vooral jongeren blijken soms niet te weten dat ze gewoon een museum binnen kunnen lopen. Daarom wordt gekeken naar een instapprogramma, dat hen helpt om kennis te maken met kunst en musea.

Blijdschap in Zundert. Het gemeentebestuur heeft de keus gemaakt: het dorp krijgt De Schroef terug als cultureel centrum. Dat daarvoor de verhuizing van ’t Stokperdje noodzakelijk zou zijn, vormt nog een struikelblok. De doorbraak in de bijna vijf jaar slepende zoektocht naar een nieuw centrum komt op het conto van het Cultuurplatform Zundert. Die nam als stichting het initiatief om de heropening van De Schroef vlot te trekken. Dat is gelukt. 

De heropening van De Schroef na een grondige renovatie waarbij de buitenkant blijft behouden, ligt op 9 april als voorstel bij de gemeenteraad. Daarbij stelt het college wel nadrukkelijk als voorwaarde dat ’t Stokperdje en het Jongerenwerk naar De Schroef verhuizen. Hun vertrek uit het JeeKaaCee gebouw is nodig om de exploitatie financieel rond te krijgen.

De gemeente Eindhoven gaat bekijken of de subsidieregels eenvoudiger, transparanter en flexibeler kunnen. Die toezegging deed wethouder Maes van Lanschot (CDA) deze week na vragen en opmerkingen hierover vanuit de gemeenteraad. De spelregels voor het al dan niet toekennen van subsidies aan organisaties, instellingen, verenigingen en personen zijn vastgelegd in een zogenoemde verordening, die eens in de zoveel tijd wordt bijgesteld. Eindhoven wil dat dit jaar gaan doen. 

De raadsfracties van PvdA, D66, Partij voor de Dieren (PvdD) en Volt hebben die gelegenheid aangegrepen om een discussie te voeren over de spelregels rond subsidies. Volgens de partijen zijn er namelijk steeds meer organisaties en inwoners die bijvoorbeeld niet begrijpen waarom hun subsidieaanvraag is afgewezen. PvdD-raadslid Virginia Jonkers stelt voor om de spelregels te vereenvoudigen. ,,Als gemeente moeten we faciliterend zijn, en niet ontmoedigend”, voegde Annelies Becker daar namens D66 aan toe. ,,Het mag niet zo zijn dat goede ideeën stranden in administratieve rompslomp.” De nieuwe subsidieverordening wordt nog voor de zomer aan de gemeenteraad voorgelegd.

Het Syndicat national de l’édition (SNE), la Société des Gens de Lettres (SGDL) en le Syndicat national des auteurs et des compositeurs (SNAC) hebben Meta aangeklaagd wegens het onrechtmatig gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken. De zaak dient bij de 3e kamer van de Tribunal judiciaire de Paris. Volgens de organisaties heeft Meta zonder toestemming van auteurs en uitgevers een groot aantal literaire werken gebruikt om zijn generatieve AI-model te trainen. Vincent Montagne, voorzitter van het SNE, benadrukt de ernst van de zaak: “Na ontdekking dat de trainingsdatasets van Meta talloze werken bevatten van leden van het SNE, hebben we besloten juridische stappen te ondernemen. Dit is niet alleen een schending van het auteursrecht, maar ook economisch parasitisme. De ontwikkeling van AI mag niet ten koste gaan van de culturele sector.”

David Van Reybrouck is de komende twee jaar de ‘Denker der Nederlanden’. De Belgische schrijver en historicus is onder meer bekend van zijn omvangrijke werken over de koloniale geschiedenis van Congo en Indonesië. Hij treedt in de voetsporen van filosoof Marjan Slob. ‘Zijn onmiskenbare inspanningen rondom actuele thema’s en zijn verreikende maatschappelijke betrokkenheid waren doorslaggevend’, schrijft de Stichting Maand van de Filosofie in een verklaring over Van Reybroucks aanstelling. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat hij met zijn werk een waardevolle bijdrage zal leveren aan de filosofische reflectie op de uitdagingen van onze tijd.’

Volgens Max Bruinsma brengen ontwerpers processen op gang of versnellen. Maar ze zijn nooit neutraal. Wat je ook doet als grafisch ontwerper, als je je werk goed doet, versterk je de impact en reikwijdte van een mededeling. Dat is het ‘katalysator-aspect’. De vraag is: welk proces help je op gang?

Regelmatig schuift Henriëtte van Gasteren aan tafel om mogelijkheden van een expositie te bespreken. De tafel waaraan ik zit, is vaak goed gevuld: beleidsmakers, projectleiders, communicatiemedewerkers, subsidieadviseurs. Allemaal professionals met een salaris, betaald voor hun tijd en expertise. En daar zit ik dan, als kunstenaar, als initiator van het project, zonder financiële zekerheid, zonder honorarium voor al die overleggen.

Dit is fundamenteel onterecht. Kunst en cultuur worden geprezen als essentieel voor de samenleving, maar de makers zelf worden structureel onderbetaald – of in veel gevallen helemaal niet betaald. Terwijl er beleid wordt geschreven over eerlijke vergoedingen, blijft de aanname bestaan dat kunstenaars hun passie belangrijker vinden dan hun bestaanszekerheid. De uren die salaristrekkende medewerkers nu besteden aan de beoordeling en haalbaarheid van de begroting, kosten misschien wel meer dan het project zelf.

BumaStemra die naar Brussel stapt uit onvrede over de regelgeving rond AI. Talloze beroemde Britse artiesten die een album vol stilte uitbrengen uit protest tegen de copyright-schendingen door AI-bedrijven. Fontysmedewerker Danny Bloks maakte ook dit jaar weer een ‘AI-carnavalskraker’. Hij beschrijft in een opinieartikel de voors en tegens van AI-gebruik in de muzieksector.

Muziek is van oudsher een middel om verbinding te creëren. Samen zingen of dansen synchroniseert zelfs letterlijk hartslag en beweging. Artificial Intelligence is bezig aan een wereldtournee en stopt nu ook in de muziekwereld. Waar technologie ooit creatieve vrijheid bracht, dreigt AI nu diezelfde creativiteit te verstikken. En beleven we nu nog samen?

De Code Diversiteit & Inclusie is in 2019 vanuit de cultuursector ontstaan met als doel om diversiteit en inclusie te bevorderen. De vijf principes, oftewel de vijf stappen, en de 4 P’s (personeel, publiek, programma en partners) vormen de kaders van de Code D&I. Nu de Code D&I 5 jaar bestaat, was het tijd om de Code D&I te evalueren. 

De evaluatie van DoDiversity geeft op hoofdlijnen weer dat duurzame verandering tijd kost, expliciete aandacht vraagt van met name het hoger management en maatwerk nodig heeft. Uit het onderzoek dat in het laatste kwartaal van 2024 plaatsvond, kwam ook naar voren dat verantwoordelijkheid en eigenaarschap cruciale onderdelen zijn bij het actief implementeren van diversiteit en inclusie-initiatieven. Daarnaast is er behoefte aan praktische hulpmiddelen. 

Code Diversiteit & Inclusie en de Federatie Cultuur (FC) slaan de handen ineen voor een diverse en inclusieve cultuursector van, voor en met iedereen. Om dit doel te bereiken, werken de leden van de Federatie Cultuur samen met het team van de Code D&I aan kennisbevordering, en het organiseren en faciliteren van inspirerende bijeenkomsten en trainingen voor cultuurprofessionals.

De samenwerkingsovereenkomst markeert een belangrijke stap in de gezamenlijke ambitie om de cultuursector inclusief en toegankelijk voor iedereen te maken. De samenwerking vloeit onder andere voort uit de aanbeveling die benoemd is in het evaluatieonderzoek van adviesbureau DoDiversity. In dit onderzoek werd gewezen op het actief betrekken van de branche- en werkgeversverenigingen in onder meer de podiumkunsten, (wetenschaps)musea, bibliotheken, centra voor de kunsten, podia en orkesten.

De liniedijken, onderdeel van de Unesco Werelderfgoed-Stelling van Amsterdam, worden opgeknapt. In opdracht van de provincie Noord-Holland voert Landschap Noord-Holland een herstelproject uit om deze historische verdedigingswerken beter zichtbaar en herkenbaar te maken. De liniedijken verbinden de forten van de Stelling en dienden oorspronkelijk militaire doeleinden. Tegenwoordig vormen ze een groene en rustgevende omgeving in de drukke provincie. De provincie hoopt hiermee het Unesco Werelderfgoed herkenbaarder te maken en te versterken als cultureel erfgoed binnen het Noord-Hollandse landschap.

Drie op de tien Nederlanders ging het afgelopen jaar naar een Nederlandse film. Vooral kinderen wisten de weg goed te vinden: zestig procent van de kinderen tussen 6 en 11 jaar zag een Nederlandse productie. Dat blijkt uit de Bioscoopmonitor 2024 die NVPI Film vandaag publiceert.
In 2024 ging 63% van de Nederlanders naar een bioscoop of filmtheater. Dat is net zoveel als het jaar ervoor. 

Gemiddeld gingen Nederlanders (vanaf zes jaar) 3,6 keer. Ze gingen iets vaker naar filmtheaters dan in 2023. De gemiddelde leeftijd van de bezoeker aan de bioscoop of het filmtheater is 38 jaar; van filmtheaters alleen is dat 47 jaar. Uit de marktcijfers over het afgelopen jaar bleek al dat Nederlandse films het uitstekend deden in 2024. Er werden 5,1 miljoen kaartjes verkocht voor Nederlandse producties verkocht, het hoogste aantal in acht jaar. 

Alle inwoners van Rotterdam kunnen vanaf 1 mei gratis lid worden van de bibliotheek. Ze kunnen dan boetevrij zes boeken per jaar lenen bij een van de 23 vestigingen in de stad. Rotterdam is de eerste gemeente in Nederland die bewoners een gratis abonnement aanbiedt, zegt Bibliotheek Rotterdam. Het gratis abonnement is "een laagdrempelige manier" om kennis te maken met het brede aanbod van de bibliotheek. "Daarnaast krijgen leden kortingen of zelfs gratis toegang tot cursussen, voorstellingen, lezingen en andere activiteiten."

Volgens wethouder Said Kasmi is de bibliotheek "van grote waarde" voor Rotterdam, zowel cultureel als educatief. "Als wethouder van Cultuur en Onderwijs ben ik enorm trots dat wij de eerste stad in Nederland zijn die deze belangrijke stap zet. Een stad die leest is een stad die groeit. En met deze stap maken we Rotterdam alleen maar sterker." PvdA Den Haag en D66 in Den Haag zouden graag zien dat het college van Den Haag dit voorbeeld van hun collegae in Rotterdam volgt en ook D66 Papendrecht wil dit voorbeeld volgen. 

Op 19 maart stuurt de Kunst van Brabant een mail aan de 14 woordvoerders binnen Provinciale Staten over de ernstig vertraagde afhandeling van de bezwarenprocedure rondom de regeling Professionele Kunsten 2025-2028. DKvB roept hen op de procedure nauwlettend te volgen, een integrale afweging te bevorderen en werk te maken van een tegemoetkoming aan de sector.

De procedure loopt nog steeds (pas daadwerkelijk gestart in februari) en het eind is nog lang niet in zicht. De 29 bezwaar makende Brabantse culturele instellingen verkeren nog steeds in onzekerheid - naar verwachting tot zeker ergens ver weg in mei. Dit terwijl de betreffende subsidieperiode al enkele maanden loopt. De culturele instellingen hebben afspraken gemaakt over hun inkomsten en bijbehorende prestaties met ook andere publieke en private partijen (gemeenten, fondsen), zoals dat binnen de cultuursector gebruikelijk is. De verhouding met die financiers staat nu onder druk.

De culturele en creatieve sector maakt werk van de duurzame inzetbaarheid van werkenden in de sector, onder meer door een activiteitenplan in het kader van de MDIEU-regeling. Dit richt zich specifiek op drie deelsectoren: de orkesten, de Nationale Opera & Ballet, en de poppodia en -festivals. Om de arbeidsmobiliteit van werkenden in deze sector te verbeteren, deed CAOP onderzoek. In het verkennend onderzoek ‘Wegwijzers op de rotonde’ gaat het om alle werkenden in de culturele en creatieve sector, zowel degenen die uitvoeringen doen of concerten geven, als de werknemers op kantoor.

Onderzoeker Jurriaan Berger vertelt: ‘Eén van de problemen van de cultuursector is dat mensen maar mondjesmaat de sector verlaten. Dat geldt vooral voor de mensen op het podium. Zij zijn zo vergroeid met hun vak dat ze niet iets anders willen doen, zelfs als dat voor hun eigen gezondheid beter zou zijn. Mensen die een bureaubaan hebben wisselen vaker. Mensen in de sport en in de cultuursector hebben eenzelfde discipline voor hun vak. Je kunt mensen prikkelen om na te denken over het elders inzetten van hun skills.'

Scholen in Noord-Brabant die hun schoolplein willen omtoveren tot een groene, gezonde en klimaatbestendige leeromgeving kunnen vanaf 1 april 2025 een aanvraag doen bij de regeling Schoolpleinen van de Toekomst. De provincie Noord-Brabant, het Cultuurfonds Noord-Brabant en de waterschappen Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas stellen hiervoor gezamenlijk € 250.000 beschikbaar.

"Dankzij de regeling zijn de afgelopen zeven jaar in de provincie al meer dan 390 versteende schoolpleinen omgevormd tot natuurlijke buitenruimtes. Brabant is daarmee toonaangevend”, aldus Jan Speelman van het Cultuurfonds Noord-Brabant.

De Raad voor Cultuur onderzoekt op dit moment hoe toegang tot financiering in de culturele sector toegankelijker en effectiever kan worden. In Noord-Brabant zetten we in de Waarde van cultuur de financiële stromen binnen culturele instellingen al meer dan tien jaar op een rij. Dit geeft inzicht in de werking van het financiële ecosysteem. 

De belangrijkste conclusies: de inkomsten uit sponsoring en private middelen zijn bescheiden, subsidies komen vooral van gemeenten, alleen poppodia verdienen meer dan ze aan subsidie ontvangen en de personele lasten bij centra voor de kunsten/bibliotheken en producenten podiumkunsten zijn fors gestegen.